مولفه های فراشناختی در افراد مبتلا به اختلال اضطراب منتشر، اختلال وسواس اجبار و اختلال افسرده خویی

اهداف: پژوهش حاضر به منظور بررسی مولفه‌های فراشناختی در افراد مبتلا به اختلال اضطراب منتشر، وسواس، افسرده‌خویی و افراد غیربیمار انجام شد. مواد و روش ها به همین منظور در نمونه‌ بالینی 90 نفری (سه گروه 30 نفری) از مراجعه‌کنندگان به کلینیک‌های روان‌پزشکی و یک گروه نمونه غیربالینی 30 نفری (غیربیمار) که به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شده بودند، پرسش‌نامه‌های باورهای فراشناختی‌ فرم کوتاه، افکار اضطرابی و کنترل فکر اجرا شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم افزار spss18 و به روش تحلیل واریانس چندمتغیره انجام شد.یافته ها نتایج پژوهش نشان داد که تفاوت معنادار چهار گروه در همه مولفه‌های فراشناختی به جز زیرمقیاس توجه برگردانی در پرسش‌نامه کنترل فکر و زیرمقیاس خودآگاهی شناختی در پرسش‌نامه باورهای فراشناختی بود. همچنین نتایج آزمون‌های تعقیبی نشان داد که مبتلایان به وسواس به صورت معناداری (در سط0.01 و 0.05) بیش از مبتلایان به اختلال اضطراب منتشر (gad) و گروه غیربیمار از راهبردهای کنترل فکر تنبیه و ارزیابی مجدد استفاده می‌کنند. از طرفی مبتلایان به gad به صورت معناداری بیش از افراد مبتلا به اختلال وسواس‌اجبار (ocd) نگرانی‌های اجتماعی و سلامتی داشتند و در مقایسه با مبتلایان به ocd و افراد غیربیمار نمرات بیشتری در مقیاس‌های باورهای مثبت درباره نگرانی، باورهای منفی درباره نگرانی و نیاز به کنترل، کسب کردند. در حوزه‌های نگرانی، گروه مبتلا به اختلال افسرده‌خویی در زیر مقیاس‌های نگرانی سلامتی، اجتماعی و عمومی تفاوت معناداری با گروه‌های غیربیمار و اضطراب منتشر داشتند و به طور کلی گروه غیربیمار در مقایسه با سه گروه بیمار، نمرات کمتری در زیر مقیاس‌های پرسش‌نامه حوزه‌های نگرانی کسب کردند. نتیجه گیری باورها و راهبردهای فراشناختی می‌توانند به‌خوبی بین افراد بیمار و غیربیمار و نیز گروه‌های تشخیصی تمایز بگذارند. همچنین یافته‌های این پژوهش از الگوی عملکرد اجرایی خودنظم‌بخش حمایت می‌کنند.