پیشگویی‌کننده‌های غم و اندوه مادری در دوره پس از زایمان بر‌اساس تعیین‌کننده‌های اجتماعی سلامت مدل سازمان بهداشت جهانی: تحلیل مسیر

اهداف اختلالات روانی پس از زایمان طیف وسیعی دارند و یکی از شایع ترین آنها، غم واندوه مادری است. مطالعه حاضر با هدف تعیین پیشگویی کننده های غم و اندوه مادری در دوره پس از زایمان براساس تعیین کننده های اجتماعی سلامت مدل سازمان بهداشت جهانی با استفاده از تحلیل مسیر انجام شد.مواد و روش ها مطالعه کمی آینده نگر بر روی 449 زن زایمان کرده مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به منظور تعیین عوامل پیشگویی کننده مرتبط با غم و اندوه مادری با استفاده از تحلیل مسیر در تهران در بازه زمانی از اواخر آبان سال 1399 تا اوایل اردیبهشت 1401 انجام شد. روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای بود. ابزار مورداستفاده در این پژوهش، پرسشنامه مشخصات جمعیت شناختی و زنان و زایمان، پرسشنامه وضعیت اجتماعی اقتصادی، پرسشنامه عوامل روانی اجتماعی، شامل استرس، اضطراب و افسردگی، حمایت اجتماعی درکشده، حوادث و تجارب ناگوار زندگی و پرسشنامه عوامل رفتاری، ازجمله پرسشنامه خشونت خانگی و رفتارهای ناسالم، بود. غم و اندوه مادر پس از زایمان هم براساس پرسشنامه استین سنجیده شد. برای تحلیل آماری برای سنجش فروانی، میانگین وضریب همبستگی از نرمافزار spss نسخه 24 و برای آزمون مدل و نیکویی برازش مدل از نرمافزار لیزرل نسخه 8/8 استفاده شدیافته ها از 449 زن موردبررسی در دوره پس از زایمان 4/66 درصد از مادران دارای غم و اندوه مادری بودند. میانگین سن زنان 4/46± 26/96 و همسرانشان 5/6± 32/17 بود . اکثریت افراد (81/5 درصد) از وضعیت اقتصادیاجتماعی متوسط و مطلوب برخوردار بودند و 62/1 درصد مورد خشونت خانگی قرار گرفته بودند. در تحلیل مسیر، وضعیت اقتصادیاجتماعی بیشترین اثر منفی غیر مستقیم (-0/088) را با غم مادری داشت. استرس، افسردگی و اضطراب بیشترین اثر منفی مستقیم (b=-0/19) و حوادث ناگوار بیشترین اثر مثبت (b=0/18) را با غم مادری داشتند. خشونت خانگی بیشترین اثر مثبت مستقیم و غیرمستقیم (b=0/36) را با غم مادری نشان داد. مدل پیشنهادی در تحقیق از برازش مناسب و مطلوبی برخوردار بود (شاخص نیکویی برازش=1، ریشه میانگین مربعات خطای برآورد=0/09).نتیجه گیری باتوجه به اهمیت نقش و شیوع بالای غم مادری در سلامت روان زنان پس از زایمان، توجه به این عوامل تاثیرگذار جهت پیشگیری و غربالگری ازنظر تشخیص بهنگام و اقدامات لازم ضروری به نظر می رسد.

predictors of maternal blouse in the postpartum period based on social determinants of health of the world health organization model: a path analysis

objectives the aim of this study was to determine the predictors of maternal blouse in the postpartum period based on social determinants of health of the world health organization (who) model.methods this cohort study was conducted on 449 postpartum women who were referred to healthcare centers of shahid beheshti university of medical sciences. the sampling method was a multi-stage random method. the tools used in this research were demographic and gynecological characteristics questionnaire, socio-economic status questionnaire, depression anxiety and stress scale-21 (dass-21), multidimensional scale of perceived social support (mspss) (multidimensional scale of perceived social support [mspss]), domestic violence questionnaire (dvq), unhealthy behavior questionnaire. postpartum blouse was also measured based on the stein’s questionnaire. the data were analyzed using spss software, version 24.results the information of 449 pregnant women participating in the study was examined. the mean age of women was 26.96±4.46 years and their husbands’ mean age was 32.17±5.6 years. the path analysis results demonstrated that among the variables related to maternal blouse (one-path test), in the indirect path analysis, socio-economic status had the most negative effect on the maternal blouse and also in the direct path analysis, dass21 showed the most negative effect on the maternal blouse (b=-0.19) and the unfortunate event had the most positive effect (b=0.18). violence had the most positive effect on the maternal blouse (two-path test) (b=0).conclusion considering the importance of the role and the high prevalence of maternal blouse in the mental health of women after childbirth, it seems necessary to pay attention to these factors for prevention and screening in terms of timely diagnosis and necessary measures.