مدل‌یابی تنیدگی والدگری مادران کودکان اُتیسم براساس بهشیاری و فراوالدگری با میانجی‌گری خودکارآمدی

اهداف: شناسایی عوامل مرتبط با سلامت روانی و کیفیت کلی زندگی والدین، به‌ویژه مادران کودکان اُتیسم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ بنابراین پژوهش حاضر با هدف پیش‌بینی تنیدگی والدگری بر‌اساس بهشیاری و فراوالدگری با نقش میانجی‌گر خودکارآمدی والدینی مادران کودکان مبتلا به اُتیسم انجام شد. مواد و روش ها:پژوهش حاضر از نوع همبستگی مبتنی با روش مدل‌یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل همه مادران دارای کودک 2 تا 14 سال مبتلا به اختلال اُتیسم مراجعه‌کننده به کلینیک‌های درمانی شهر تهران در سال 1400 بودند که 250 نفر به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و به پرسش‌نامه‌های تنیدگی والدگری، بهشیاری، فراوالدگری و خودکارآمدی والدینی پاسخ دادند. تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها با روش مدل‌یابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم‌افزار amos نسخه 24 انجام شد.یافته ها: ضریب مسیر کل بین بهشیاری (p‌<0.01, β‌=‌-‌0.671)، فراوالدگری (p‌<‌0.01, β‌=‌-0.256) و خودکارآمدی والدینی ( p<‌0.01, β‌=‌-‌0.352) با تنیدگی والدگری منفی و معنادار بود. همچنین ضریب مسیر غیرمستقیم بین بهشیاری و فراوالدگری با تنیدگی والدگری به‌ترتیب (p<‌0.01, β=‌-‌0.153) و (p‌<‌0.01, β‌=‌ -‌0.116) منفی و در سطح 0/01 معنادار بود. همچنین مجموع مجذور همبستگی‌های چندگانه (r2) برای متغیر تنیدگی والدگری برابر با 0/63 حاصل شد. نتیجه گیری: بهشیاری و فراوالدگری به‌صورت مستقیم و هم با میانجی‌گری خودکارآمدی والدینی، تنیدگی والدگری را در مادران کودکان مبتلا به اُتیسم پیش‌بینی می‌کند؛ بنابراین به‌منظور توسعه آزمایشات برای کاهش یا جلوگیری از سطوح بالای تنیدگی والدگری ضرورت دارد از یافته های حاصل برای ارتقای بهزیستی والدین و بهبود روابط والد‌فرزندی بهره گرفته شود.

modeling the parenting stress of mothers of autistic children based on mindfulness and meta-parenting with the mediation of self-efficacy

objectives: it is highly important to identify the factors related to the general quality of life of parents, especially mothers of children with autism. therefore, the present study aims to predict parenting stress based on mindfulness and meta-parenting considering the mediating role of parental self-efficacy of mothers of children with autism. methods: the present correlational study was conducted using the structural equation modeling (sem) method. the study population included all mothers of 2- to 14-year-old children with autism referring to the therapeutic clinics in tehran city, iran, in 2021. of this population, a total of 250 individuals were selected using the purposive sampling method and then responded to the parenting stress (psi-sf), mindfulness (maas), meta-parenting (m-pq), and parental self-efficacy (psam) questionnaires. the data were analyzed via the sem method in the amos 21.0 software. results:the total path coefficient between mindfulness (p‌<0.01, β‌=‌-‌0.671), meta-parenting (p‌<‌0.01, β‌=‌-0.256), and parental self-efficacy (p<‌0.01, β‌=‌-‌0.352), and parenting stress was negative and significant. also, the indirect path coefficient between parenting stress and mindfulness (p<‌0.01, β=‌-‌0.153) and meta-parenting (p‌<‌0.01, β‌=‌ -‌0.116) was negative and significant at the level of 0.01. moreover, the squared multiple correlation coefficient (r2) for the parenting stress variable was obtained at 0.63. conclusion: mindfulness and meta-parenting can predict parenting stress in mothers of children with autism both directly and with the intermediation of parental self-efficacy. therefore, to develop interventions for preventing high levels of parenting stress, it is necessary to utilize the findings to improve parents’ parent-child relationships.