چیستی استدلال اساسی، با نگاهی به رویه های دادگاههای قانون اساسی اروپایی

دادگاه‌ها و محاکم مهم‌ترین نهادهای ارائه استدلال در نظام‌های حقوقی هر کشورند و استدلال و کیفیت آن نقش مهمی را در دادرسی‌ها ایفا می‌کند. این امر نه‌فقط درسطح محاکم عادی، بلکه در سطح دادرسی اساسی نیز مطرح بوده و استدلال نقش محوری را در آرای محاکم دادرسیِ اساسی داشته است. در این نوشتار درصدد تحلیل آنیم که چگونه دادگاه‌های قانون اساسی قادرند با استفاده از ترفندها و روش‌های پیچیده تفسیر و استدلال، بیشترین و مفیدترین معنا را از ایجاز، ابهام و یا سکوت قانون اساسی استخراج کنند. از این‌رو می‌کوشیم به ­چند پرسش مبنایی در خصوص چیستیِ استدلال/ خردورزیِ­حقوقی و استدلال­اساسی، روش‌های استدلال اساسی و الگوهای استدلال دادگاه‌های قانون اساسی کشورها درتصمیم‌گیری‌هایشان بپردازیم. در پاسخ به ­پرسش‌های فوق به‌اختصار باید گفت: «استدلال اساسی» شیوه‌ای از استدلال ­­حقوقی است که می‌کوشد استدلال‌های حقوقیِ دادرس­اساسی را به ‌سوی توجیه‌پذیری سوق دهد و ضمن وفاداری به قانون اساسی، از استدلال‌های شخصی/ذهنیِ دادرس فاصله بگیرد. دادرسان اساسی عموماً از شیوه‌های مختلفی در استدلال تبعیت می‌کنند که در این مختصر ما به سه رویکرد استدلالی، یعنی «رویکرد زبان شناختی»، «رویکرد نظام‌مند» و «رویکرد ارزشی یا غایت‌گرا» پرداخته‌ایم؛ دادگاه‌های ­قانون اساسی نیز معمولاً براساس پیشینۀ اجتماعی،سیاسی و تاریخی کشورشان، یکی ازشیوه‌های استدلالیِ فوق را برگزیده‌اند

conceptual analysis of constitutional reasoning: with looking at procedures of european constitutional courts

courts and tribunals are the most important institutions for presenting reasoning in the legal systems of any country and reasoning and its quality play an important role in procedures. this matter has been not only at the level of ordinary courts but also at the level of constitutional procedure, and reasoning has played a central role in the decisions of constitutional courts. in this article, we try to analyze how the constitutional courts are able to extract the most and useful meaning from the brevity, ambiguity or silence of the constitution by using complex tricks and methods of interpretation and reasoning. therefore, we try to address some basic questions about the nature of legal reasoning and substantive reasoning, constitutional reasoning methods, and the methods and patterns of reasoning of the constitutional courts of countries in their decisions. in order to answer to the above questions, it should be said briefly: “constitutional reasoning” is a method of legal reasoning that tries to push the legal arguments of the constitutional judge towards justification and while being faithful to the constitution, takes a distance from the judge’s personal/subjective arguments. constitutional judges generally follow different ways of reasoning which in this brief we have dealt with three argumentative approaches, namely ‘linguistic approach’, ‘systemic approach’ and ‘value or teleological approach’. constitutional courts have also usually chosen one of the above methods of reasoning, based on their country’s social, political and historical background.