امکان سنجی توصیف رای بدوی در دادگاه تجدیدنظر: رای در نوع مجهول به حکم یا قرار

یکی از عناصر سرنوشت ساز در رسیدگی قضایی، عنوانی است که دادرس بر تصمیم نهایی خود می‌گذارد و طبق قانون می‌تواند قرار یا حکم باشد. علی‎رغم وجود معیاری قانونی در خصوص تقیید نوع رای به یکی از انواع یاد شده، رویه قضایی نشان داده که اشتباه یا تعلل در تعیین نوع رای توسط دادرس بدوی، امری محتمل است. به جهت آنکه پس از صدور رای قاضی صادرکننده توانایی تغییر اساس رای را نداشته و تغییر نوع رای نیز از جمله تغییراتی است که به اساس رای لطمه وارد ساخته، امکان دگرگونی در خصوص نوع رای توسط دادرس صادرکننده آن وجود ندارد. بر این اساس و با توجه به این مطلب که هر نوع از آراء آثار خاصی در روند دادرسی و همچنین در حقوق اطراف دعوا داشته و مجهول ماندن نوع تصمیم نهایی بدوی، حقوق آن‌‌ها را در معرض تضییع قرار می‌دهد، دخالت دادگاه تجدیدنظر برحسب مقتضای رسیدگی تصحیح در توصیف نوع رای در گونه صحیح آن ضرورت می‌یابد. در این مقاله به روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و رویه قضایی، ضمن بررسی مبنای نظری و منبع صلاحیت دادگاه تجدیدنظر در امر توصیف نوع تصمیم نهایی بدوی و معیار قانونی آن توصیف تصمیمات بدوی در نوع مجهول به قرار یا حکم ، امکان سنجی شده است. نتیجه مقاله نشان داده که به لحاظ رعایت حقوق اطراف دعوا و قواعد آیینی در حاکمیت مقررات کنونی، دادگاه تجدیدنظر مجاز در توصیف نوع تصمیم بدوی با نوع مجهول نیست. همچنین پیشنهاداتی برای اصلاحات مقررات دادرسی مدنی ارائه گردیده است.

feasibility of describing the primary judgment in the appeals court: judgment in unknown type to verdict or order

the title selected by a judge for its final decision is one of the crucial elements in judicial proceedings and based on law, it may be judgment or writ. although there exists a legal standard for choosing a judicial decision’s title, the jurisprudences of iranian courts illustrate that the mistake and negligence in selecting the type of judicial decision are probable. it is impossible that the judge himself can vary the decision’s type after issuing it because such a change leads to modifying the basics of the decision that it was banned by regulations. given that any type of judicial decision has special effects on proceedings and rights of members of action and its type remains unknown can violate their rights, it is necessary that the appellate court interfere to correct its type in respect of the jurisdiction of corrective proceedings. by using a way descriptive-analytical manner and with library resources and jurisprudences, firstly, it was investigated the theoretical basics and the source jurisdiction of the appeal courts in describing the type of judicial decision and its legal standard. secondly, we researched the feasibility study of describing the type of unknown type decisions to judgment or writ in this paper. to conclude, the article showed that the appeal courts do not have permission to describe the type of unknown type judicial decisions for protecting the rights of persons and the proper implementation of the current regulations. however. it is presented several suggestions for amending civil procedural law.