ارزیابی پویایی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

«قانون اساسی پویا»، از رهگذار مبانی نظریِ موجه‌ساز و ارائۀ سازوکار‌های عملی‌ِ آن، یکی از موضوعات بنیادی در نظام‌های حقوق اساسیِ پیشرو است که بدون تغییرِ موجودیت نظم و نظام سیاسی  حقوقی و مبتنی‌بر ارزش‌های «مشروطه‌گرایی»، قانون اساسیِ «دیروز» را با ارزش‌های «امروز» سازگار می‌سازد و خواسته‌های تجدیدشوندۀ شهروندان را تامین می‌کند. از این‌رو، پرسش اصلی در مقالۀ حاضر آن است که مراد از قانون اساسی پویا و سازوکار‌های تحقق آن چیست و جایگاه آن در نظام حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران کدام است؟ یافته‌های این پژوهش با شیوۀ گردآوری داده‌ها از طریق کتابخانه‌ای، روش هنجاری، تاکید بر منطق درون‌حقوقی و تدقیق در متون و اسناد رسمیِ حقوقی و قانونی نشان می‌دهد قانون اساسی پویا، به معنای انطباق قانون اساسی با خواسته‌های تجدیدشوندۀ شهروندان بوده و این مفهوم عمدتاً از طریق چهار سازوکار «بازنگری»، «تفسیر»، «اصول نانوشته» و «دادرسی اساسی» امکان‌پذیر است. همچنین تامل در حقوق اساسیِ داخلی حاکی از آن است که با تاکید بر نارسایی‌های بازنگری در قانون اساسی، عدم کاربست روش هرمنوتیکِ فلسفی توسط مفسر رسمی و نهایتاً خطیر بودن توسل به اصول نانوشته در دموکراسی‌های شکننده، تحقق پویایی قانون اساسی در نظم و نظام حقوقیِ داخلی را باید در دادرسی اساسی جست‌وجو کرد

evaluation of the dynamics of the islamic republic of iran’s constitution

the dynamic constitution is one of the fundamental issues in modern constitutional law systems, through the theoretical basis of justification and the presentation of its practical mechanisms, which tries to bring yesterday’s constitution together with today’s values without changing the existence of the legal-political order and system based on order-oriented values to meet the renewed demands of citizens. therefore, the main question in this article is what is meant by the dynamic constitution and the mechanisms of its realization and its place in the constitutional law system of the islamic republic of iran? the findings of this research, with the method of collecting data through a library and descriptive-analytical method and checking legal and official texts and documents, show that the dynamic constitution means the constitution compliance with citizens’ demand and this concept is generally possible in four ways: revision, interpretation, unwritten principles and constitutional adjudication. also, the reflection on the domestic constitutional law indicates that by emphasizing the difficulty of the revision process in the constitution, the lack of application of the hermeneutic interpretation method by the official interpreter and finally the danger of resorting to unwritten principles in fragile democracies, the dynamics of the constitution in the legal order and system of the interior shall be sought in the constitutional adjudication.