حاکمیّت ژانوسی؛ مفهوم‌پردازیِ حاکمیّت ملی در قانون اساسی مشروطه

حاکمیّت‌ملی در قانون‌ اساسی مشروطه در چهره‌ای ژانوسی (دوگانه) متجلّی گشته است. نوشتار پیش‌رو، در پی یافتنِ اسبابِ پدیداری چنین امری بوده و در درونِ فرم حقوقی به نحوۀ تاسیس و یکپارچگی آن نظر نموده است. تاسیس در قالبِ نیروهای اجتماعی  سیاسی بروز یافته (امر مادی) و اندیشه سبب‌سازِ یکپارچگی فرم حقوقی شده است (امر نظری). تتبع از اسلوبِ پدیدارشناسی تاریخی  زبانی در ساحتِ حقوق انضمامی متابعت نموده است. این مطالعۀ تاریخی، از توصیفِ زبان متعیّن در فرم آغازیده و به دنبالِ تناظرهای زبانی در مراتبِ مادی و نظری ره پیموده است تا بتواند به غایت خویش نائل آید. مرتبتِ امر مادی، حرکتی است به سوی ایجادِ زبان نهادمند و مورد توافق؛ اما، نقش دوگانۀ مجلس اول مشروطه در مقام قوۀ موسِّس و موسَّس و نیز عدم تعادل میان نیروهای اجتماعی در نهاد سیاسی، سبب تزلزل در آن زبان گردیده و اصطلاحِ حاکمیّت را به جنبه‌های مختلف آن فروکاسته است. در مرتبتِ امر نظری، در آن دورۀ تاریخی با فقدان اندیشه به منزلۀ عنصرِ یکپارچه‌سازِ فرم حقوقی مواجه بوده‌ایم (امر محلی) و گسست از امر جهان‌شمول در صورت‌بندی چنین فرمی نیز این موضوع را دشوارتر نموده است. در این خلا، دکترین پسافرم بر جایگاه اندیشه تکیه زده و در پی ترمیم یا برگذشتن از فرم حقوقی در آتیه بوده است. النهایه، می‌توان بازگفت در فقدانِ اندیشه، نیروها، فرمی را بدون یکپارچگی عناصر آن آفریده‌اند

the janusian sovereignty; investigation of the conceptualization of national sovereignty in the iranian constitution of 1906-07

national sovereignty manifested inconsistently in the iranian constitution of 1906-07. this paper aims to find the causes of the mentioned inconsistency and considers the process of foundation (constitution-making) and integration within the related legal form. foundation manifested in the guise of socio-political forces (the material) and thoughts would be the grounds of the legal form’s integrity (the theoretical). by applying the phenomenological-historical-linguistic method in the field of concrete law, this historical study, first of all, started from the illustration of the determined language in the form and observed linguistic resemblances in the material and the theoretical levels. the material level is a trend toward creating an institutionalized and collaborative language; however, double-hatting of the first parliament as the constituent and the constituted power, and the existing imbalance between the social forces in the political institution, has caused fluctuation in that language and reduced the concept of sovereignty to its diverse characteristics. concerning the theoretical, the lack of ideas as the unifying element of the legal form in that historical period is certain (the local) and, as a result, its breaking from the universal in the construction process of the legal form has also made this issue more problematic. in this absence, the post-form doctrine has relied on the place of ideas and sought to fix or renounce the legal form in the future. finally, as a matter of fact, by the lack of thinking, the material forces created a form without constructing the integration of its elements