بررسی جایگاه مالیات در قراردادهای بالادستی نفتی ایران و لزوم اصلاحات در این زمینه

علیرغم گذشته سالهای متمادی و تغییرات شگرف صنعتی در دنیای مدرن، امروزه نیز به مانند ایام گذشته درآمدهای ناشی از فروش مواد اولیه، همچنان به عنوان یکی از منابع اصلی درآمد کشورهای در حال توسعه است. در این میان نفت و فرآورده‌های نفتی نیز همچنان به عنوان یک ماده اولیه و مهم همچنان مطرح می‌باشد. به موازات منابع معدنی و اهمیت نقش آنها در میزان درآمد کشورهای دارای این منابع، مالیات نیز از جمله درآمدهای اصلی کشورهای میزبان در سرمایه‌گذاری‌های خارجی و بالاخص قراردادهای نفتی بوده و در عین حال، میزان مالیات به طور مستقیم بر تصمیم شرکت‌های نفتی بر مشارکت یا عدم مشارکت در استخراج منابع مختلف از جمله پروژه‌های نفتی موثر است. بنابراین با توجه به درآمد هنگفت ناشی از استحصال این منابع و سرمایه‌گذاری راجع به آنها و مالیات تعینی بابت درآمدهای حاصل از آن پروه‌ها ، تعیین ساز وکار مناسب برای دریافت مالیات، یکی از تصمیمات مهم و تاثیرگذار بر روند ورود سرمایه به کشورهای در حال توسعه و میزان درآمد آنها است. در این مقاله ضمن نقد رویه عملی دولت ایران در اخذ مالیات به بررسی جایگاه مالیات در قراردادهای آی پی سی و مشکلات موجود در این خصوص خواهیم پرداخت. در انتهای این مقاله مشخص خواهد شد که ساز و کار مالیاتی موجود در قراردادها که به منظور تشویق سرمایه‌گذاری در صنعت نفت ایجاد شده، با برخی از اصول مالیاتی کشور تطابق کاملی ندارد. و تا سیس شیوه و ساز و کار خاص در ا ین زمینه لازم است.

investigating the tax position in iran’s upstream oil contracts and the need to amend regulations in this field

despite the passage of many years and the amazing changes in industry in the modern world, today, as inthe past, revenues from the sale of raw materials are one of the main sources of income for developingcountries. meanwhile, oil and oil products continue to be an important raw material. along with mineralresources and the importance of their role in the income of countries with these resources, taxes are amongthe major revenues of host countries in foreign investments, and in particular, oil contracts, while theamount of taxes directly affects the decision of oil companies to participate or not participate in theextraction of various resources, including oil projects.therefore, considering the huge income from theextraction of these resources and the investment in them and the assessed tax on the income from thoseprojects, determining the proper mechanism for receiving taxes is one of the important decisions that affectsthe process of entering the capital into developing countries and their income levels. in this paper, whilecriticizing the iranian government’s practical approach to tax collection, we will examine the position oftaxes in iran’s upstream contracts and the problems in this regard. at the end of this paper, it will bedetermined that the tax mechanism in these contracts that has been created to encourage investment in theoil industry, does not fit perfectly with some of the country's tax principles and it is necessary to establisha specific method and mechanism in this regard.