اعمال قواعد آمره ‌برتر کشور ثالث بر دعاوی قراردادی

قواعد‌ آمره‌ برتر به‌عنوان قواعدی که صرف‌نظر از اِعمال قواعد تعارض قوانین، ادعای اعمال دارند، مفهوم پرکاربرد و نسبتاجدیدی در ادبیات حقوقی است که ابعاد مختلف آن از منظر حقوق بین‌الملل خصوصی تبیین نشده‌است. باتوجه به تبدیل‌شدن داوری تجاری بین‌المللی به اصلی‌ترین مرجع حل اختلافات قراردادی، ضرورت نظری ایجاب می‌کند نوع مواجهه نهاد داوری با مسئله قواعد ‌آمره ‌برتر به دقت روشن‌شود و ادبیات پژوهشی این حوزه، تکمیل گردد. از باب ضرورت کاربردی، بدلیل مواجهۀ ایران با مصادیق متعددی از قواعد‌آمره‌برتر در اختلافات تجاری بین‌المللی (مانند قواعد مربوط به تحریم‌ها، حمایت از مصرف‌کنندگان، حقوق رقابت، کنترل ارز)، آشنایی و حدود قابلیت اعمال قواعد‌آمره‌برتر بخصوص قواعد‌آمره‌برتر متعلق به کشور ثالث، می‌تواند به حفظ منافع ملی ایران در این اختلافات، کمک‌کند. در این پژوهش، با استفاده از روش تحقیق توصیفی-تحلیلی، منابع کتابخانه‌ای و اینترنتی مرتبط با موضوع با تاکید بر آرای داوری، مورد مطالعه قرار گرفت.یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که قواعد‌آمره‌برتر ثالث در رویۀ‌داوری، به‌طورکلی، براساس ‌تحلیل‌های مبتنی تعارض قوانین و نیز براساس وظیفۀ داور به صدور رای لازم‌الاجرا، با استانداردهای سختگیرانه‌تری نسبت به قواعد‌آمره‌برتر متعلق به قانون حاکم، اعمال‌می‌شوند. در مقابل، عدم التزام داوران به قواعد تعارض قوانین، نبود ارتباط نزدیک بین قواعدآمره‌برتر و اختلاف، برتر نبودن اهداف تامین‌شونده توسط قاعده‌آمره‌برتر نسبت به اهداف قانون محل داوری، قرارنگرفتن حقایق پرونده در دامنه شمول اعمال قواعدآمره‌برتر، غیرقابل قبول بودن آثار و نتایج اعمال قواعد‌آمره‌برتر و در برخی پرونده‌ها، مربوط شدن قواعدآمره‌برتر به منافع اقتصادی و سیاسی صرفاً ملی (نوع قواعد‌آمره‌برتر) مواردی‌است که در رویۀ‌داوری موجب عدم اعمال قواعد‌ آمره ‌برترثالث شده ‌است.

application of overriding mandatory rules of third countries to contractual obligation

overriding mandatory rules (omr), which claim to be applied regardless of the application of conflict of laws rules, are a widely used yet relatively new concept in the legal literature that has not been thoroughly examined from the perspective of private international law. given the transformation of international commercial arbitration into the primary forum for resolving contractual disputes, it is necessary to clarify the approach of arbitration bodies to the issue of omr. therefore, from a theoretical perspective, it is necessary to complete the research literature in this field. from a practical perspective, due to iran’s exposure to multiple examples of omr in international commercial disputes (such as rules on sanctions, consumer protection, competition law, and currency control), understanding the limits of the applicability of third-country omr can help to protect national interests of iran in these disputes.in this study, using a descriptive-analytical research method, library and internet sources related to the subject were reviewed with an emphasis on arbitral awards.the findings of the study indicate that third-country omr are generally applied with stricter standards than those of the governing law, based on conflict of laws analyses and arbitrator’s duty to render a binding award. however, the non-application of third-country omr in arbitration precedent has occured due to several reasons: the lack of adherence by arbitrators to conflict of laws rules, the lack of a close connection between the omr and the dispute, the non-superiority of the goals provided by the omr over those of the law of.