مسئولیت مدنی محض در نظام حقوقی هندوستان: ملاحظات تاریخی، بنیان‏های نظری

از جمله اجزای تشکیل‏ دهندۀ علم حقوق، مشترک بین حقوق عمومی و خصوصی، مسئولیت مدنی است که از پیشینۀ تاریخی طولانی‌ای برخوردار است و هریک از نظام‏های حقوقی به سهم خود به آن پرداخته‏اند. مقالۀ حاضر می‏کوشد تا ریشه ‏های تاریخی و شالوده‏های نظری مسئولیت مدنی در نظام حقوقی هندوستان را با تاکید بر نظریۀ مسئولیت محض، که یکی از چهار نظریۀ عمده در این حوزه است، تبیین کند و تحولات صورت‏گرفته در این زمینه را نشان دهد. درواقع هدف از این پژوهش، بررسی شکل ‏گیری مسئولیت مدنی در هندوستان بر اساس نظریۀ مذکور است. این پژوهش نظری در کنار اتخاذ رویکرد تاریخی بر روش تحقیق توصیفی تحلیلی استوار بوده و با ارجاع به کتب، اسناد و مقالات موجود، اطلاعات را به‌صورت کتابخانه‏ای جمع‏ آوری کرده است. یافته ‏های این پژوهش حاکی از آن‌اند که مسئولیت مدنی در هندوستان– با محوریت نظریۀ مسئولیت محض– تقریباً در بیشتر ابعاد خود از قانون انگلستان تاثیر پذیرفته است. بااین‌حال، مبانی آن متعددند که همین امر بر تحول نظام تقنینی و حقوقی سنتی این کشور موثر است و در نتیجه قانون‌گذار هندی در اجرای قواعد مربوطه، شرایط جامعۀ هند را از نظر دور نداشته و نمی‏دارد. یکی از مهم‏ترین شواهد این تفاوت، مسئولیت مطلق است که از مسئولیت محض منبعث‌ شده و در زمینۀ فعالیت‏ های فوق‌العاده خطرناک کاربرد دارد.

strict liability in indian legal system: historical considerations, theoretical foundations

among the constituent parts of law, shared between public and private law, is civil liability, which has a long history and each legal system has contributed to it. this article tries to explain the historical roots and theoretical foundations of civil liability in the indian legal system by emphasizing the theory of strict liability, which is one of the four major theories in this field. in fact, the purpose of this research is to investigate the formation of civil liability in india based on the mentioned theory. this theoretical research, in addition to adopting a historical approach, is based on the descriptive-analytical research method and has collected information in a library form by referring to existing books, documents and articles. the findings of this research indicate that civil liability in india – centered on the theory of strict liability – has been influenced by british law in most of its aspects. however, its foundations are various which have affected the evolution of the traditional legislative and legal system of this country, and as a result, the indian legislator has not and does not ignore the conditions of the indian society in the implementation of the relevant rules. one of the most important evidences of this difference is absolute liability, which is derived from strict liability and is used in the field of ultrahazardous activities.