رای داوری دریای چین جنوبی و مقابله با رویکرد بیشینه‌گرای دولت‌های ساحلی در تفسیر «جزایر صخره‌ای»؛ رهیافتی انتقادی

کنوانسیون 1982 حقوق دریاها، ذیل بند سوم ماده 121 ، جزایر صخره ای را به دو نوع صخره های برخوردار و نابرخوردار از منطقۀ انحصاری اقتصادی و فلات قاره تقسیم نموده و ملاک آن، ظرفیت سکونت انسانی یا حیات اقتصادی خوداتکا تعیین شده است. نوع نگارش این بند و چالش های انطباق آن با وا قعیت های جغرافیایی بسیار متنوع در کرۀ زمین، تفاسیر گوناگون دولت های ذینفع را درخصوص ملاک تعیین و تشخیص نوع صخر ه ها رقم زده است و در این میان، دولت های ساحلی رویکردی بیشینه گرا و به نوعی زیادخواهانه را پی گرفته اند. یکی از مهمترین دادرسی های این حوزه، دادگاه داوری دریای چین جنوبی است. رای صادره در 2016 بهحل اختلافات فیلیپین و چین درمورد جزایر صخره ای دریای چین جنوبی با تفسیر ماده 121 پرداخت. نوشتار حاضر، با توجه به مفاهیم عام و خاص جزیره و جزیرۀ صخره ای، مادۀ 121 کنوانسیون را عمدتاً پاسخی به بیشینه گرایی دولت های ساحلی می داند و درعین حال، فقدان مفاد آن در حقوق بین الملل عرفی را مقاومت این دولت ها در برابر این ماده می شمرد. دادگاه داوری 2016 تلاش می کند با ارائۀ تفسیری مضیق از شرایط برخورداری جزایر صخره ای از مناطق دریایی دوگانه در مادۀ 121 ، ورق را به نفع جهانی گرایی برگرداند و در این مسیر نهایتاً هیچ یک از مدعاهای چین را، با اعمال نوعی سختگیری آرمان گرایانه، جزیرۀ صخره ای برخوردار از مناطق دوگانه نمی داند و ادعاهای چین را گزاف ارزیابی می نماید .

the south china sea arbitration award and its confrontation with the maximalist approach of coastal states to the meaning of “rock islands”; a critical attitude

under the article 121(3) of convention on the law of the sea (unclos) rocks which cannot sustain human habitation or economic life of their own shall have no exclusive economic zone or continental shelf. therefore, the article implies that rock islands are divided into two categories including those enjoying exclusive economic zone and continental shelf and those not. the ambiguity of the article beside the great variety of geographical formations resulted in diverse interpretations of the text concerning the type of rock islands. the south china sea arbitration award (2016) which decided on the philippines china dispute is a thorough example among international legal hearings of interpreting rocks, mentions in the 3rd paragraph of the article 121 of unclos. this article clarifying key terms in the legal regime of island in law of the sea including islands, rock islands, reefs, low tides elevations, and artificial islands, interprets the article 121(3) and customary rules on it, and then, influential elements in distinction of rock islands on the basis of capacity of human habitation or economic life of their own from the perspective of the arbitration tribunal.