مسئولیت مدنی متصدیان حمل هوایی در قبال سرایت ویروس‌های واگیردار به مسافران (با تکیه بر وضعیت پاندمی ویروس کووید-19)

اگرچه دستاوردهای حمل و نقل هوایی در تامین رفاه بشر، رشد اقتصاد جهانی و افزایش همبستگی اجتماعی بر کسی پوشیده نیست، سرعت بالای هواپیما سبب شده تا این وسیلۀ حمل و نقل به عنوان عامل اصلی انتقال ویروس‌ها و بیماری‌های واگیردار از یک کشور به کشور دیگر شناخته شود. گسترش هولناک ویروس کرونا (کووید-19) از طریق هواپیما از کشور چین به دیگر کشورهای جهان و ایفای نقش مخرب برخی شرکت‌های هواپیمایی در ادامۀ پروازهای خود با وجود آگاهی از شرایط بحرانیِ همه‌گیری این ویروس، مجدداً بحث مسئولیت شرکت‌های هواپیمایی را در این باره برجسته ساخته است. صرف‌نظر از مسئولیت اجتماعی شرکت‌های هواپیمایی در گسترش جهانی ویروس‌ها، مسئولیت مدنی این شرکت‌ها در اثر انتقال ویروس از یک مسافر یا خدمۀ پرواز به مسافر دیگر در هواپیما بیش‌ازپیش محل نزاع قرار گرفته است. پرسش اساسی این است که تحت چه شرایطی می‌توان متصدیان حمل هوایی را بابت سرایت این ویروس به یک مسافر مسئول دانست. تحلیل جامع این موضوع، افزون بر بررسی تعهدات شرکت‌های هواپیمایی در رعایت الزامات بهداشتی مرتبط با ویروس‌ها و حتی مسئولیت این شرکت‌ها در اجرای این الزامات که گاه به لغو پرواز یا ممانعت از سفر منجر می‌شود، با توجه به حکم مقرر در ماده 17 کنوانسیون ورشو 1929 و نیز کنوانسیون مونترال 1999 که متصدی حمل را تنها «در صورت بروز حادثه حین حمل هوایی» مسئول قلمداد کرده است، مستلزم بازخوانی مفهوم «حادثه» در حین حمل هوایی می‌باشد.

The liability of air carriers for spread of communicable viruses With emphasis on Covid 19 pandemic

The advantages of air transportation in terms of human welfare, economicgrowth and social integration are outstanding and undeniable. However, thehigh speed of aircraft has made such means of transportation as the mainfactor of spreading viruses and communicable diseases among the countries.Spread of Covid19 virus from China to other countries by aircraft and thedisruptive role of some airlines in this regard necessitated a rethinking ofthe air carriers; liability. Regardless of the social liability of air carriers, theircivil liability for spread of virus between the passengers has becomecontroversial among the scholars. The basic issue to deal with is that on whatconditions an air carrier might be held liable for such spread of virus. Acomprehensive analysis of this issue, requires a rethinking of the concept of“sinister/occurrence” within air transportation under article 17 of WarsawConvention 1929 or Montreal Convention 1999, further to the generalobligations of air carriers for compliance with the relevant healthrequirements.