آثار کووید-19 بر حقوق مالکیت فکری

شیوع ویروس کرونا یا کووید-19 بر عرصه‌های مختلف زندگی اجتماعی تاثیرات عمیقی برجا گذاشته است. قواعد حقوقی نیز از شیوع این ویروس بی‌نصیب نمانده‌اند. در آنچه به حقوق مالکیت فکری مربوط می‌شود، این آثار نه تنها در حیطۀ حقوق مالکیت صنعتی، بلکه در حیطۀ حقوق مالکیت ادبی و هنری نیز مشهود است. به‌ویژه در زمینۀ اختراعات دارویی، ضرورت آشتی بین مقتضیات سلامتی عمومی و حقوق انحصاری مخترعان و دارندگان اسرار تجاری مرتبط با ویروس کرونا بیش از هر زمان دیگری آشکار شده است. سازمان ملل متحد و سازمان بهداشت جهانی با صدور قطعنامه‌هایی بر ضرورت اتحاد برای دسترسی منصفانه به فناوری‌های تندرستی در مقابله با کووید-19 در همۀ نقاط جهان به مدد استفادۀ مشترک از دانش، اموال مالکیت فکری و داده‌ها تاکید می‌کنند. در این راستا، برخی حقوقدانان لزوم استفاده از سازوکار بهره‌برداری اجباری (لیسانس اجباری) و سایر مستثنیات حقوق مادی مخترعان و دارندگان اسرار تجاری را توصیه می‌کنند. از دیگر آثار کووید-19 بر حقوق مالکیت صنعتی و تجارتی، تمدید مهلت‌های مرتبط با حقوق مالکیت صنعتی و پاسخگویی به ادارۀ اختراعات تا رفع وضعیت اورژانس است. در حیطۀ مالکیت ادبی و هنری، جز در مورد نرم‌افزارها و پایگاه‌های داده علاوه بر استفاده از مستثیات حقوق مادی پدیدآورندگان، توجهات عمدتاً به آثار نمایشی و کمک‌های مالی به اجراکنندگان این آثار است که به دلیل شیوع کرونا از برگزاری مستقیم و عمومی هنرهای نمایشی و نتایج اقتصادی آن محروم شده‌اند.

Covid virus effects on intellectual property rights

The outbreak of Coronavirus or Covid19 has had profound effects onvarious areas of social life. Legal rules have not been spared from the spreadof the virus. As far as intellectual property rights are concerned, these worksare evident not only in the field of industrial property rights, but also in thefield of literary and artistic property rights. Especially in the field ofpharmaceutical inventions, the need for reconciliation between the publichealth requirements and the exclusive rights of inventors and trade secretsassociated with the coronavirus has become more apparent than ever. TheUnited Nations and the World Health Organization (WHO) have issuedresolutions emphasizing the need for unity in equitable access to healthtechnologies against Covid19 in all parts of the world through the shareduse of knowledge, intellectual property and data. In this regard, some juristsrecommend the need to use the mechanism of compulsory exploitation(compulsory license) and other exceptions to the economic rights ofinventors and trade secret owners. Other works of Covid19 on industrialand commercial property rights include extending the deadlines related toindustrial property rights and responding to the Patent Office until the stateof emergency is resolved. In the field of literary and artistic property, exceptfor software and databases, in addition to using the exceptions of theeconomic rights of creators, the focus is mainly on dramatic works andfinancial aid to their performers who are deprived of economic interestsbased on the pandemics.