تاثیر پرداخت بخشی از دین بر فک جزئی رهن؛ تحلیل حقوقی و اقتصادی

در این مقاله، تاثیر پرداخت بخشی از دین بر فک جزئی رهن از حیث حقوقی و اقتصادی با تاکید بر حکم جدیدی که در بند «الف» ماده 19 قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور مقرر شده، مورد مطالعه قرار گرفته است. نتیجه تحقیق‌ها در حقوق ما و فقه امامیه نشان می‌دهد که ماده 783 قانون مدنی به پیروی از فقیهان امامیه، «قاعده تجزیه‌ناپذیری رهن» را پذیرفته است که به موجب آن، با پرداخت جزئی از دین، هیچ بخشی از وثیقه آزاد نمی‌شود. در مقابل، بند «الف» ماده 19 قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور، در فرضی که واحد تولیدی از بانک یا موسسه مالی و اعتباری، اعم از دولتی یا خصوصی، تسهیلات گرفته باشد، نظریه «تجزیه‌پذیری رهن» را اعمال کرده و حکم قانون مدنی را تخصیص زده است. از حیث تحلیل اقتصادی نیز معلوم می‌شود که بند «الف» ماده 19 قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر در مقایسه با ماده 873 قانون مدنی، می‌تواند به افزایش ثروت منتهی شده و کارآیی را محقق گرداند.

The Impact of Partial Payment of the Debt on the Release of the Pledged Assets; a Legal and Economic Analysis

The present study explores the impact of partial payment of the debt on the release of the pledged assets regarding the legal and economic issues, with an emphasis on the new decree stipulated in Article 19 (a) of the Law on the elimination of barriers to competitive production and promotion of the financial system of the country. The results of the research in our law and Imamiyah jurisprudence show that Article 783 of the Civil Code, following the jurisprudents of the Imamiyah, has accepted the &rule of security agreement insolubility&, according to which no part of the bail is released through partial payment of debt. By contrast, Article 19 (a) of the law on the elimination of barriers to competitive production and promotion of the financial system of the country, provided that the manufacturing unit has gotten some debt instruments from the a bank or a financial and credit institution, whether public or private, is subject to the theory of &rule of security agreement solubility& making an exception to the rule of the civil code. In terms of economic analysis, it is also clear that Article 19 (a) of the law on the elimination of barriers to competitive production, in comparison with Article 873 of the Civil Code, can lead to an increase in wealth and realize the efficiency.