پدیده‌شناسی تکوین حقوق نرم در چارچوب نظام هنجاری حقوق بین‌الملل

سیستم‌های حقوقی، معمولاً، سلسله مراتب هنجاری را بر اساس منبع معینی که هنجار از آن نشات گرفته است، مستقر می‌سازند. رایج آن است که در سیستم‌های داخلی به ارزش‌های بنیادین جامعه، جایگاهی متعالی در بطن قانون اساسی اعطا گردد، و در صورت بروز تعارض با دیگر هنجارها، چنین هنجارهایی اولویت می‌یابند. در نظام غیر متمرکز بین‌المللی، هر دولتی، به نحو برابر با دگران، حدود تعهدات خویش را خود تفسیر نموده و ابزارهای لازم را جهت اجرای تعهدات خود بر‌می‌گزیند. لذا شاهدیم که در عرصه حقوق بین‌الملل، با کندی حصول به وفاق در مسیر تکوین هنجارهای سخت در قالب منابع سنتی، عملاً توان پاسخگویی به چالش‌های معاصر به شدت تضعیف شده است. با ابتکار صاحبنظران حقوق بین‌الملل و مشارکت مجمع جهانی دولت‌ها، حرکتی از مبداء حقوق بین الملل سنتی، که میان حقوق و غیرحقوق تمایز شدیدی قایل است، به سمت مقصد حقوق بین الملل مدرن آغاز شده که در آن، حقوق نرم، جایگاه انحصاری منابع کلاسیک را، بنا بر لزوم برخاسته از اقتضائات زمان در می‌نوردد تا زمینه‌های لازم برای پاسخگویی جهانی در برابر مسائل فراگیری چون تغییرات اقلیمی فراهم آید. نوشتار حاضر کنکاشی است در چگونگی و مسیر نفوذ نسبیت حقوق نرم در عرصه سخت حقوق.