چنان بخوان که تو دانی درباب شش شیوه نقدحقوقی

رومن یاکوبسن شش عامل را در هر ارتباط زبانی شناسایی کرده است: فرستنده، موضوع، مجرای تماس، رمزگان، پیام، گیرنده. به تبعِ این شش عامل، او نقش هایی شش گانه نیز برای زبان قائل شده: نقش عاطفی، ارجاعی، همدلی، فرازبانی، ادبی و ترغیبی. در این مقاله با توجه به این نگاه زبان شناسانه، شش نوع نقد در حقوق تبیین شده است: نقد سنتی ناظر به قانون گذار (مثلاً در آثار امامی)، نقد اخلاقی اجتماعی اقتصادی ناظر به موضوع قانون (در نقدهای حقوق طبیعی و تحلیل های اقتصادی اجتماعی)، نقدانتقالی ناظر به نحوه انتشار قانون (درباره عطف شدن قانون به گذشته، نشر و نسخ آنها)، نقد ساختاری ناظر به زبان حقوقی (در آثار شهیدی و لنگرودی)، نقد صورتگرا درباره قانونیت قانون (در آثار کاتوزیان)، نقد ساختارشکن ناظر به فهم شهروندان (در آثار ناقدان جدیدتر حقوق).