مقایسه دو روش مختلف اسکن کلیه در بیماران مبتلا به اتساع راههای ادراری فوقانی

مقدمه: اسکن کلیه با تجویز دیورتیک مطالعه غیر تهاجمی ارحج جهت ارزیابی عملکرد سیستم اداری فوقانی و ارزیابی انسداد یا اتساع سیستم اداری فوقانی می باشد. چندین پروتوکل جهت انجام اسکن کلیه با تجویز دیورتیک وجود دارد که بر اساس زمان تجویز ماده دیورتیک در حین انجام اسکن کلیه با تجویز دیورتیک وجود ندارد. این مطالعه با هدف بررسی دو پروتوکل دیورتیک رنو گرافی f+20 , f-15 در بیماران مبتلا به اتساع سیستم فوقانی انجام گردیده است. روش کار: این مطالعه روائی در سال های 84-1382 جهت 21 بیمار که به علت درد فلانک و اتساع سیستم پیلوکالیس بدون اتساع حالب در اولتراسونوگرافی به بخش بیمارستان امام رضا مراجعه نموده بودند انجام گردید. بعد از گرفتن شرح حال و معاینه فیزیکی و مطالعات رادیولوژیک شامل ivp و یا پیلوگرافی رتروگراید و اندازه گیری کراتینین سرم و بررسی کامل ادرار تحت اسکن کلیه با تجویز دیورتیک با پروتکل f+20,f-15 قرار گرفتند. ماده رادیودارو مورد استفاده در این مطالعه 99mtc-ec بود. اطلاعات مربوط به عملکرد کلیه ها و منحنی ها و نتایج رنوگرام در پروتکل f-15 , f+20 ثبت گردید. سپس بیماران با توجه به نتایج حاصله از مطالعات تصویری و یا کلینیکی تحت درمان نگهدارنده یا جراحی قرار گرفتند. بیماران 3 تا 6 ماه بعد مجددا تحت معاینات بالینی و ivp و یا انجام اسکن کلیه با تجویز دیورتیک قرار گرفتند و نتایج حاصله از پیگیری بیماران با نتایج حاصله از اسکن کلیه با تجویز دیورتیک مورد مقایسه قرار گرفت. مشخصات فردی نتایج عمل جراحی و اسکن کلیه سابقه بیماری در پرسشنامه ای جمع آوری گردید. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از آمار توصیفی و برای مقایسه نتایج رنوگرام در دو پروتوکل از آزمون تشابه حاشیه ای و برای مقایسه عملکرد کلیه ها در دو روش مختلف از آزمون تی دانشجویی زوج شده استفاده شد. نتایج: از مجموع 21 بیمار 15 بیمار مرد و 6 بیمار زن بودند. میانگین سنی بیماران 3/16+-25 سال بود. اتساع سیستم پیلوکالیس در 15 بیمار در طرف چپ و در 6 بیمار در طرف راست بود. شکایت اصلی بیماران درد مبهم فلانک بود. یافته های سونوگرافی بیماران شامل اتساع سیستم پیلوکالیس بدون اتساع حالب بود. یافته های ivp شامل تاخیر ترشح و اتساع در سیستم پیلوکالیس و ععدم رویت حالب بود. در اسکن کلیه با تجویز دیورتیک انجام شده 2/52% بیماران هم در پروتوکل f+20 و هم f-15 نمای انسدادی کامل وجود داشت. در 3/23% بیماران که در اسکن f+20 نمایی مبهم داشتند در f-15 پترن انسدادی کامل وجود داشت. 14% در پروتوکل f+20 و f-15 نمای طبیعی داشتند. 5/9% بیماران در f+20 نمای اتساع بدون انسداد داشتند ولی در f-15 نمای انسدادی داشتند. با استفاده از پروتوکل f+20 در 2/52% و با استفاده از پروتوکل f-15 در 5/75% بیماران انسداد تشخیص داده شدو عملکرد دو گانه کلیه ها در دو پروتوکل اسکن کلیه با تجویز دیورتیک f-15 , f+20 تغییری نکرد.نتیجه گیری: با توجه به مواد و یافته های مبهم در پروتوکل f+20 دیورتیک رنال اسکن روش f-15 می تواند نتایج مبهم را در روش f+20 کاهش دهد که البته مطالعات کاملتری جهت رد یا اثبات این فرضیه توصیه می شود.