اثربخشی آموزش حل مسئله بر ولع مصرف مواد، سلامت روان و حساسیت به طرد در افراد وابسته به مصرف

مقدمه: مطالعه حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش حل‌مسئله بر ولع مصرف، سلامت روان و حساسیت به طرد در افراد وابسته به مواد انجام شد. روش پژوهش نیمه‌تجربی از نوع پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری سه ماهه بود.روش کار: جامعه آماری این مطالعه شامل افراد دارای سابقه مصرف مواد افیونی مراجعه‌کننده به یکی از مراکز ترک اعتیاد نسیم شهر در سال 1400 بودند. 40 نفر از افراد براساس معیارهای ورود و خروج و به شیوه نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند و به‌طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ولع مصرف مواد (صالحی‌فدردی و برعرفان، 1387)، پرسشنامه سلامت روان (کی‌یز، 2006) و پرسشنامه حساسیت به طرد (داونی و فلدمن، 1996) بود. هر دو گروه آزمایش و کنترل، با استفاده از ابزار پژوهش مورد پیش آزمون قرار گرفتند. سپس گروه آزمایش طی 8 جلسه 60 دقیقه‌ای آموزش حل‌مسئله را دریافت کرد و برای گروه کنترل هیچ آموزشی اجرا نشد. در پایان مداخلات هر دو گروه آزمایش و کنترل با استفاده از ابزار پژوهش مورد پس آزمون قرار گرفتند. آزمون پیگیری پس از سه ماه از هر دو گروه بعمل آمد. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس اندازه‌گیری مکرر تجزیه و تحلیل شدند.نتایج: یافته ها نشان داد اثر اجرای متغیر مستقل بر متغیرهای های ولع مصرف مواد (0.001= p ، 36.02 =f)، سلامت روان (0.001= p، 23.11 =f) و حساسیت به طرد (0.001= p، 24.51 =f) معنادار است. به طوری که اجرای آموزش حل مسئله باعث شده تا میانگین نمرات ولع مصرف مواد، سلامت روان و حساسیت به طرد در گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل در مراحل پس آزمون و پیگیری کاهش یابد.نتیجه‌گیری: نتایج در دوره پیگیری پا برجا ماندند. ازاین رو می‌توان از آموزش حل‌مسئله به عنوان یک روش درمانی غیردارویی جایگزین یا تکمیلی در مراکز درمانی سوءمصرف مواد با هدف کاهش ولع مصرف مواد و حساسیت به طرد و بهبود سلامت روان سود برد.

the effectiveness of problem solving training on drug addiction, mental health, and sensitivity to rejection in drug addicts

introduction: the present study was conducted with the aim of determining the effectiveness of problem solving training on drug addiction, mental health, and sensitivity to rejection in drug dependent individuals. the semi experimental research method was pre test, post test with a control group and a three month follow up. the statistical population of this study included people with a history of opioid use who referred to one of nasim shahr addiction treatment centers in 1400. 40 qualified people were selected based on the entry and exit criteria and using the available sampling method and were randomly divided into two experimental and control groups. the data collection tool was substance abuse questionnaire (salehifederdi and barerfan, 2017), mental health questionnaire (keyes, 2006) and rejection sensitivity questionnaire (downey and feldman, 1996). both experimental and control groups were pre tested using research tools. then the experimental group received problem solving training during 8 sessions of 60 minutes, and no training was implemented for the control group. at the end of the interventions, both experimental and control groups were post tested using research tools. a follow up test was done after three months from both groups. the data were analyzed using the repeated measure analysis of variance test. the findings showed the effect of implementing the independent variable on the variables of craving for drugs (p = 0.001, f = 36.02), mental health (p = 0.001, f = 23.11) and sensitivity to rejection (f = 0.001). p = 0, f = 24/51) is significant.