اثربخشی آموزش مبتنی بر امید به شیوه شناختی- معنوی بر بهزیستی روان شناختی و کیفیت زندگی مادران دارای فرزندان سرطانی

مقدمه بروز بیماری های مزمن همچون سرطان در فرزندان، سلامت روان مادران را با آسیب جدی مواجه می سازد. بر همین اساس پژوهش حاضر با هدف اثربخشی بسته آموزشی مبتنی بر امید به شیوه شناختی- معنوی بر بهزیستی روان شناختی و کیفیت زندگی مادران دارای فرزندان سرطانی انجام گرفت. روش کار پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل مادران دارای فرزندان مبتلا به سرطان در استان لرستان در سال 1396 بود. در این پژوهش تعداد 30 مادر دارای فرزند مبتلا به سرطان با روش نمونه‌گیری غیرتصادفی هدفمند انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه های آزمایش و گواه گمارده شدند (15 مادر در گروه آزمایش و 15 مادر در گروه گواه). گروه آزمایش مداخله آموزشی مبتنی بر امید به شیوه شناختی- معنوی را طی سه ماه در 10 جلسه 90 دقیقه‌ای دریافت نمودند. پرسشنامه‌های مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه کیفیت زندگی (سازمان بهداشت جهانی، 1996) و پرسشنامه بهزیستی روان شناختی (ریف ، 1980) بود. داده‌های حاصل از پژوهش به شیوه تحلیل کواریانس تک متغیره توسط نرم‌افزار آماری spss23 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نتایج نشان داد که بسته آموزشی مبتنی بر امید به شیوه شناختی- معنوی بر بهزیستی روان شناختی و کیفیت زندگی مادران دارای فرزندان سرطانی تاثیر معنادار دارد(f= 23.94, f= 40.56, p<0/001). میزان تاثیر بسته آموزشی مبتنی بر امید به شیوه شناختی- معنوی بر بهزیستی روان شناختی و کیفیت زندگی مادران دارای فرزندان سرطانی به ترتیب 47 و 60 درصد بود. نتیجه گیری بر اساس یافته‌های پژوهش حاضر پیشنهاد می شود که از آموزش مبتنی بر امید به شیوه شناختی- معنوی به عنوان یک روش کارآمد جهت بهبود بهزیستی روان شناختی و کیفیت زندگی مادران دارای فرزند سرطانی استفاده شود.

effectiveness of hope-oriented teaching through cognitive-spiritual method on psychological wellbeing and life quality of the mothers of the children suffering from cancer

introduction: the emergence of chronic diseases such as cancer seriously endangers the mothers’ mental health. therefore the present study was conducted aiming to investigate the effectiveness of hope-oriented teaching package based on cognitive-spiritual method on psychological wellbeing and life quality of the mothers of the children with cancer.materials and methods: it was a quasi-experimental study with pretest, posttest and control group design. the statistical population included all the mothers of the children with cancer in the province of lorestan in 2017.  30 mothers of the children with cancer were selected through non-random sampling method and were randomly replaced into experimental and control groups (15 mothers in the experimental and 15 mothers in the control group). the experimental group received hope-oriented teaching interventions through cognitive-spiritual method during ten ninety-minute sessions during three months. the applied questionnaires were life quality questionnaire (world health organization, 1996) and psychological wellbeing questionnaire (ryff, 1980). the data from the study were analyzed through mono-variable ancova via spss23 software.results: the results showed that hope-oriented teaching package through cognitive-spiritual method has significant effect on psychological wellbeing and life quality of the mothers of the children with cancer (f=40.56, f=23,94, p<0.001). the degree of the effect of hope-oriented teaching package through cognitive-spiritual method on psychological wellbeing and life quality of the mothers of the children with cancer was 47% and 60% respectively.conclusion: according to the findings of the study it can be suggested that hope-oriented teaching through cognitive-spiritual method can be used as an efficient method to improve psychological wellbeing and life quality of the mothers of the children with cancer.