اثربخشی درمان ذهن‌آگاهی بر کیفیت خواب و فاجعه‌پنداری درد در زنان مبتلا به پوکی استخوان

بیماری‌های فیزیولوژیک مزمن، می‌توانند برای افراد مبتلا آسیب روان‌شناختی ایجاد نمایند. بر این اساس پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی درمان ذهن‌آگاهی بر کیفیت خواب و فاجعه‌پنداری درد در زنان مبتلا به پوکی استخوان شهر اصفهان صورت پذیرفت.روش: روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون پس‌آزمون با گروه کنترل و مرحله پیگیری 45 روزه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمام زنان مبتلا به پوکی استخوان شهر اصفهان در بازه زمانی مهرماه تا دی ماه سال 1397 بود که به مراکز ارتوپدی خصوصی مراجعه کرده بودند. تعداد نمونه در پژوهش 26 زن مبتلا به پوکی استخوان بود که به شیوه نمونه‌گیری دردسترس انتخاب و به صورت گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. گروه آزمایش مداخلات درمانی مربوط به ذهن‌آگاهی را در 8 جلسه طی دو ماه به صورت هفته‌ای یک جلسه 90 دقیقه‌ای دریافت نمودند. این در حالی بود که گروه گواه هیچگونه مداخله روان‌شناختی را در طول پژوهش دریافت نکرد. سپس افراد هر دو گروه تحت پس آزمون قرار گرفتند. مرحله پیگیری نیز پس از 45 روز اجرا شد. ابزارهای مورد استفاده شامل مقیاس فاجعه‌پنداری درد (سالیوان و همکاران، 1995) و پرسشنامه کیفیت خواب پترزبورگ (بویس، رینالدز، برمن و کوپفر، 1989) بود. پس از جمع‌آوری پرسشنامه‌ها و استخراج داده‌های خام، تجزیه و تحلیل داده‌های حاصل از این پژوهش توسط نرم‌افزار (spss) ویرایش 23  با استفاده از روش‌های آمار توصیفی و تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر صورت گرفت.یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که درمان ذهن‌آگاهی بر کیفیت خواب (0.77) و فاجعه‌پنداری درد (0.83) در زنان مبتلا به پوکی استخوان در مراحل پس‌آزمون و پیگیری اثر معنادار دارد (0.001>p).نتیجه‌گیری: بر این اساس می‌توان از درمان ذهن‌آگاهی در جهت بهبود کیفیت خواب و فاجعه‌پنداری درد در زنان مبتلا به پوکی استخوان استفاده کرد.

effectiveness of mindfulness therapy on sleeping quality, and pain catastrophizing in the women suffering from osteoporosis in the city of isfahan

abstractpropose and introduction: chronic physiological diseases can cause psychological damage to people with the disease. according to this the present study was conducted aiming to investigate the effectiveness of mindfulness therapyon sleeping quality and pain catastrophizing in the women suffering from osteoporosis in the city of isfahan.method: the research method was quasi experimental with pretest, posttest, control group and a 45 day follow up stage. the statistical population of the study included all female patients with osteoporosis in the city of isfahan in a period of four months beginning from the third quarter of the year in 2018 19 who referred to private orthopedic clinics. the sample size in the study was 26 patients with osteoporosis who were selected through convenient sampling method and they were randomly replaced into experimental and control groups (13 patients in the experimental and 13 in the control groups). the experimental group received ninety minute therapeutic interventions related to mindfulness during two months once a week while the control group didn’t receive any psychological intervention during the study. then the people in both groups took the posttest. the follow up stage was administered after 45 days. the applied instruments included, pain catastrophizing scale (solivan, et.al, 1995) and petersbourg sleeping quality questionnaire (boys, reynolds, bermen and kopfer, 1989). after collecting questionnaires and extracting raw data, data analysis of this study was done via spss23 by descriptive statistics and repeated measurements anova.finding: the results of the study showed that mindfulness therapyhas significant effect on sleeping quality (0.77) and pain catastrophizing (0.83) in the women with osteoporosis (p<0.001).conclusion: based on this, we can use mindfulness therapy to improve the sleeping quality and pain catastrophizing in patients with osteoporosis.