علی (ع) در شعر اقبال لاهوری

برجستگی اقبال لاهوری، در پی جویی دگرگونی ( ذهنی - روانی) ملت هاست. اقبال عمل اجتماعی را به عمل فیزیکی محدود نکرد. در سیر زندگی او دیده نشده است که برای استقلال سیاسی ملت خود، به سلاح تکیه کند ولی تفکر روشنگرانه او و ایجاد فرهنگ جدیدی مبتنی بر خودی و خودآگاهی و خودباوری در تشکیلات انجمن اتحاد اسلام توانست راه جدیدی را پیش پای مسلمانان مشرق زمین قرار دهد.رویکرد نسل جدید، اقبال لاهروی را در ادبیات سیاسی و فرهنگی روزگار ما، جاودانه کرد.یادکرد اقبال از علی(ع) موضوع اصلی این مقاله است. این یاد کرد، خشک و بی روح نیست و به همین دلیل، نگاهی ماورای جانبداری و علاقه مقدس مآبانه مذهبی را، می توان در نگرش اقبال مشاهده کرد.یکی از درون مایه های سخن اقبال لاهوری درباره علی (ع) آن است که حیدری بودن را معادل گردانیدن آفتاب ازخاور به باختر تصور کرده است و محور عالم را در حیات می بیند،‌ نه در مرگ. در نتیجه، راز درک و فهم علی و نام و نشانش، دانایی به رمز حیات است نه باورمندی به مرگ:هرکه دانای رموز زندگی است سر اسمای علی داند که کیست