نقش های معنایی - منظوری جملات پرسشی در غزلیات حافظ

معمول ترین مقوله های دستوری در زبان های دنیا جمله های خبری ، پرسشی ، امری و تعجبی است که عمدتا به ترتیب برای بیان مقوله های معنایی - منظوری خبر ، سوال ، فرمان و شگفتی به کار می روند . با این وجود ، مطالعات نوع شناسی زبان حاکی از آن است که رابطه میان مقوله های نحوی و معنایی - منظوری رابطه ای مستقیم نیست . بسیار اتفاق می افتد که از جمله خبری برای صدور فرمان و از جمله پرسشی برای بیان شگفتی استفاده می شود. مقاله حاضر در پی کشف نقش های معنایی - منظوری جمله های پرسشی در شعر حافظ است . استفاده هنرمندانه شاعر از جمله های پرسشی برای بیان مقوله های گوناگون معنایی - منظوری تاثیر کلام وی را دو چندان و خواننده را مسحور می سازد .تحقیق حاضر نشان میدهد که از 366 بیت ، 255 بیت ، یعنی تقریبا 70% از ابیات ، برای بیان پنج مقوله معنایی - منظوری شگفتی ، نفی ، انکار ، تمنا ( آرزو ) ، و نهی به کار رفته است . 30% باقیمانده برای بیان 15 مقوله معنایی - منظوری استفاده شده است . یکی از نتایج بسیار جالب توجه تحقیق این است که حافظ برای بیان سوال از جملات پرسشی کمترین استفاده را می برد .