بررسی اثرات عصاره هیدروالکلی گیاه اسپند بر میزان سطوح پارامترهای سرمی تیروئید و تغییرات هیستوپاتولوژی غده تیروئید در موش صحرایی ماده

مقدمه: اسپند با نام علمی peganum harmala دارای خواص آنتی‌اکسیدانی، ضدقارچی، ضدسرطانی، ضدباکتریایی و موارد متعدد دیگری می‌باشد که به علت وجود آلکالوئیدهای بتاکربولین و برخی فلاوونوئیدها می‌باشد که در این مطالعه ما به بررسی اثرات این گیاه بر روی سیستم آندوکرینی(غده تیروئید) به صورت هیستوپاتولوژیکی و سنجش سرمی پرداخته‌ شده است.روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه تجربی است که در مرکز تحقیقات جهاد دانشگاهی استان قم تحت نظر چند تن از اعضا نظام دامپزشکی استان قم انجام گرفت. عصاره اندام هوایی گیاه جمع‌آوری شده در فصل اردیبهشت بر روی 64 سر موش صحرایی بزرگ شامل چهار گروه کنترل و سه گروه تجربی مورد تیمار عصاره با غلظت‌های 100 و 200 و 400 میلی‌گرم بر کیلوگرم به مدت شصت روز به صورت خوراکی و محلول در آب مورد آزمایش قرار گرفت که پس از خونگیری سطوح سرمی پارامترهای تیروئیدی و بافت تیروئید مورد ارزیابی قرار گرفت. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار spss و آزمون آماری واریانس یک طرفه تجزیه و تحلیل شدند.نتایج: عصاره گیاه اسپند در دوز200 و 400 میلی‌گرم بر کیلوگرم هورمون محرک تیروئید و در دوزهای 400 هورمون تیروکسین و تری یود و تیرونین را به طور معنی‌داری کاهش داد(05/0p<) و در غلظت 100 میلی‌گرم هیچگونه تغییر معنی‌داری مشاهده نشد. همچنین میزان میانگین وزن گروه‌های 100 و 400 میلی‌گرم بر کیلوگرم به ترتیب کاهش و افزایش معنی‌داری داشته است(05/0p<).نتیجه‌گیری: از گیاه اسپند می‌توان در انجام تحقیقات تکمیلی هیپرتیروئیدیسم و عوارض ناشی از آن استفاده نمود.