پلی‌مورفیسم‌های تک نوکلئوتیدی: بررسی عمیق تر تغییرات توالی پروتئین‌ها

مقدمه: از حدود سه میلیارد جفت باز تشکیل دهنده‌ ژنوم انسان چیزی در حدود یک درصد از فردی به فرد دیگر تنوع ژنتیکی وجود دارد که ویژگی‌های فیزیکی، روانشناختی و استعداد به بیماری‌ها را تعیین می‌کند. در میان انواع تنوع ژنتیکی‌، پلی‌مورفیسم‌های تک نوکلئوتیدی یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های ژنتیکی بین دو انسان می‌باشد. تنوع پلی‌مورفیسم‌ تک نوکلئوتیدی می‌تواند در ناحیه پروموتر، اگزون‌ها، اینترون‌ها، نواحی غیرقابل ترجمه و سایر نواحی dna(deoxyribonucleic acid) قرار بگیرد. در حالی‌که تنوع در ناحیه اگزون بسته به اینکه ساختار پروتئین را تغییر دهد یا بر کینتیک ترجمه تاثیرگذار باشد می­تواند استعداد به بیماری‌ها را تغییر دهد. تنوع در ناحیه پ‍‍‍‍‍‍‍روموتر می‌تواند بر، برهمکنش ژنتیکی و اپی‌ژنتیکی تاثیرگذار باشد. همچنین تنوع در ناحیه پروموتر می‌تواند وضعیت متیلاسیون  dnaرا تحت‌تاثیر قرار دهد. تنوع پلی‌مورفیک ناحیه اینترون می‌تواند بر پیرایشmrna(messenger ribonucleic acid) و عملکرد عناصر تنظیمی cis تاثیرگذار باشد. تنوع در ناحیه  utr 5’(untranslated region 5’)سبب تغییر در کارایی ترجمه می شود.در حالی‌که تغییرutr 3’(untranslated region 3’) میزان اتصال micro ribonucleic acid ها به جایگاه خود را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. در برخی موارد تنوع درtrna(transfer ribonucleic acid)و rrna(ribosomal ribonucleic acid) بر عملکرد این عناصرcis تنظیمی تاثیرگذار هستند. نتیجه‌گیری: از دیدگاه بالینی شناخت این نوع از تنوع ژنتیکی می‌تواند به روند درمان، مدیریت بیماران و درک پیش‌آگهی بر اساس این جایگاه‌ها کمک کند. پزشکی خصوصی یا شخصی‌سازی شده نیز اساسا بر تنوع ژنتیکی مبتنی است. در این مقاله به مرور انواع تنوع ژنتیکی تک نوکلوتیدی و ارائه مثال‌هایی از انواع سرطان، بیماری‌های نرولوژیک و ایمونولوژیک پرداختیم. 

single nucleotide polymorphisms: a deep consideration of protein sequence variation

introduction: human genome consists of the three billion base pairs that has about one percent of genetic variation from one person to another، which determines physical، psychological، and susceptibility to diseases. among the types of genetic diversity, single nucleotide polymorphisms are one of the most important genetic differences between two people. single nucleotide polymorphism variation is located in the promoter region, exons، introns، untranslated regions and other deoxyribonucleic acid (dna) regions. while variation in the exon region can change susceptibility to diseases depending on whether it changes the protein structure or affects translation kinetics. diversity in the promoter region can affect the interaction of genetic and epigenetic elements. also، variation in the promoter region can affect the dna methylation status. polymorphic variation in the intron region can affect messenger ribonucleic acid splicing and the function of cis-regulatory elements. polymorphic variation in the 5’ untranslated region، region causes a change in translation efficiency,، while a change in the 3’ untranslated region binds micro ribonucleic acids to their position then affects the effects. in some cases، variations in transfer ribonucleic acid (trna) and ribosomal ribonucleic acid (rrna) affect the function of these regulatory cis elements.conclusion: from a clinical point of view, a deep knowledge of this type of genetic variation can help the treatment process, manage patients and understand the prognosis based on these snps. private or personalized medicine is also fundamentally based on genetic diversity. in this article, it was reviewed the types of single nucleotide genetic variation and presented examples of types of cancer, neurological and immunological diseases.