شناسایی عوامل موثر در بروز خطاهای دارویی در کودکان مبتلا به ویروس hiv/aids در نظام سلامت ایران با رویکرد مدل‌سازی معادلات ساختاری

مقدمه: خطاهای دارویی باعث کاهش کیفیت زندگی، کاهش عملکرد سیستم ایمنی و مرگ‌ومیر قابل‌توجهی در کودکان مبتلا به ویروس hiv/aids می‌شود. پژوهش حاضر، با هدف شناسایی و تبیین عوامل موثر بر مدیریت خطاهای دارویی در کودکان مبتلا به ویروس hiv/aids در نظام سلامت ایران انجام شد. روش بررسی: مطالعه حاضر از نوع مطالعات کاربردی است که به روش توصیفی در سال 1400-1399 انجام شد. ابتدا، از طریق بررسی ادبیات پژوهش و مصاحبه با خبرگان درزمینه درمان کودکان مبتلا به ویروس hiv/aids، مولفه‌های اصلی موثر بر بروز خطاهای دارویی در کودکان مبتلا به ویروس hiv/aids استخراج و با استفاده از آن‌ها، پرسش‌نامه پژوهش طراحی شد. داده‌ها از 400 نفر از خبرگان در زمینه درمان کودکان مبتلا به ویروس hiv/aids جمع‌آوری و با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی و از طریق نرم‌افزارهایversion 16  spss و لیزرل تحلیل شد. نتایج: چهار عامل شامل عوامل سازمانی (0/001>p)، عوامل فردی (0/001>p)، عوامل آموزشی (0/001> p )و عوامل ارتباطی (0/001> p )به ‌عنوان عوامل موثر بر مدیریت خطاهای دارویی در کودکان مبتلا به ویروس hiv/aids شناسایی شد. عوامل فردی، عوامل ارتباطی، عوامل سازمانی و عوامل آموزشی با بار عاملی 0/84 ،0/81 ،0/79و 0/77 به ترتیب تاثیر بر مدیریت خطاهای دارویی در کودکان hiv مثبت داشتند. نتیجه‌گیری: به‌منظور موفقیت در مدیریت خطاهای دارویی در کودکان مبتلا به ویروس hiv/ aids، ضمن توجه به کلیه عوامل چهارگانه، بهتر است عوامل فردی و عوامل ارتباطی مورد توجه بیشتری از سوی کارشناسان مرکز مشاوره بیماری‌های رفتاری و پزشکان درمانگر قرار گیرند.

identifying the effective factors in occurrence of medication errors in children infected with hiv/aids virus in iran's health system using the structural equation modeling approach

introduction: medication errors reduce quality of life, immune system function, and cause significant mortality in children with hiv/aids. the present study was conducted with the aim of identifying and explaining the factors affecting the management of medication errors in children infected with hiv/aids virus in iran’s health system. methods: the current study was a descriptive one conducted in 2020-2021. at first, by reviewing the research literature and interviewing experts in the field of treating children with hiv/aids virus, the main factors affecting the occurrence of medication errors in children with hiv/aids virus were extracted and using them, the research questionnaire was designed. data were collected from 400 experts in the field of treating children with hiv/aids virus and analyzed using exploratory factor analysis and through spss version 16 and lisrel software. results: four factors included organizational factors (p < 0.001), individual factors (p < 0.001), educational factors (p < 0.001) and communication factors (p < 0.001), were identified as effective factors in the management of medication errors in children with hiv/aids virus. factors including individual, communication, organizational and educational with respective factor loadings of 0.84, 0.81, 0.79 and 0.77 had an effect on the management of medication errors in hiv positive children. conclusion: for successful management of medication errors in children infected with hiv/aids, it is advisable to prioritize individual and communication factors (i.e., behavior-based disease counseling specialists) while attending to all four of the relevant factors.