وضیعت آناتومیک شریان آلوئولار خلفی فوقانی در ناحیه مولرهای فک بالا در تصاویر cone-beam computed tomography

مقدمه: خونریزی در محل قرار دادن ایمپلنت از عوارض مهم حین درمان است.. هدف از این مطالعه، ارزیابی وضعیت آناتومیک شریان آلوئولار خلفی فوقانی در ناحیه بی‌دندانی مولرهای فک بالا در تصاویر (cone-beam computed tomography) cbct در یک جمعیت ایرانی است.روش بررسی: در این مطالعه توصیفی-مقطعی برای تعیین وضعیت آناتومیک شریان آلوئولار خلفی فوقانی (posterior superior alveolar artery)  یا psaa در ناحیه مولرهای فک بالا از تصاویر cbct 300 بیمار متوسط سنی 48/79 سال استفاده شد. تصاویر توسط دستگاهscanora 3d (soredex, tuusula, finland) تهیه و توسط نرم‌افزار ondemand3d آنالیز و قطر و فاصله شریان تا کرست استخوان در ناحیه دندان‏های مولر اول و دوم در مقاطع کراس سکشنال و کرونال تعیین گردید. داده‏‌ها توسط نرم‌افزار spss version 16  و آزمون‌های آماری chi-square و t-test و anova  و exact fisher تجزیه و تحلیل شد.نتایج: شریان psaa در 203 مورد (67/6%) از 300 تصویر مشاهده شد. فراوانی شریان در جنس مذکر اندکی (68/8%) بیشتر از جنس مونث (66/4%) بود که این تفاوت از لحاظ آماری معنادار نبود (0/711=p). میانگین قطر شریان و فاصله شریان تا کرست استخوان به ترتیب در جنس مذکر (0/64± 1/33میلی‌متر) – (4/78± 18/016میلی‌متر) و بیشتر از جنس مونث (0/47± 1/12میلی‌متر) – (4/31± 17/885میلی‌متر) بود که تنها تفاوت در قطرهای مدکر و مونث معنادار بود (0/008=p). نتیجه‌گیری: بر اساس مطالعه حاضر با افزایش سن، قطر و فاصله شریان تا کرست استخوان کاهش می‌یابد. هم چنین قطر شریان و فاصله شریان تا کرست استخوان در جنس مذکر بیشتر از جنس مونث می‌باشد. 

anatomic situation of posterior superior alveolar artery in cone-beam computed tomography images in maxillary molar region

introduction: bleeding is an important complication during implant placement. the aim of this study was to evaluate the anatomic situation of the posterior superior alveolar artery (psaa) in cone-beam computed tomography (cbct) images in maxillary molar region in an iranian population.methods: in this descriptive cross-sectional study, cbct scans of the edentulous regions of the posterior maxilla were participants to examine the location and anatomical features of the psaa. 300 cbct scans of patients with the mean age of 48.79 years were used. the cbct scans had been obtained by scanora 3d (soredex, tuusula, finland). the diameter and the psaa distance to the alveolar crest was measured by ondemand 3d software on cross sectional and coronal sections. data were analyzed through the chi-square, t-test, anova and exact fisher tests using the spss software (version 23).results: out of 300 images, the psaa was observed in 203 (67.6%) ones. the artery was slightly more observable in males (68.8%) compared to females (66.4%). although the difference was not significant (p-value: 0.711). the mean artery diameter and distance to alveolar crest were higher in males (1.33±0.64 mm; 18.016±4.78 mm, respectively) compared to females (1.12 ±0.47 mm; 17.885±4.31 mm). only the difference between the diameters was significant (p-value: 0.008).conclusion: according to this study, with the increase of age, the diameter and distance of the artery to bone crest decreases. the mean artery diameter and distance to bone crest is higher in males compared to females.