بررسی میزان تجویز داروهای گیاهی توسط پزشکان در نسخ دارویی داروخانه‌ دولتی شهر یزد

مقدمه: داروهای گیاهی یکی از پرکاربردترین روش‌های طب مکمل در سراسر جهان هستند. از این‌رو لازم است که مطالعات دقیق در مورد وضعیت داروهای گیاهی در جوامع صورت بگیرد. هدف از این مطالعه بررسی میزان نسخ تجویز‌شده‌‌ داروهای ‌گیاهی توسط پزشکان و تاثیر متغیرهایی مانند جنس، مدرک تحصیلی، سن، نوع تخصص پزشکان، فصول مختلف سال، منبع تهیه دارو، قیمت دارو و میزان پوشش بیمه بر آن است.روش بررسی: مطالعه فوق از نوع توصیفی ndash; تحلیلی و مقطعی می‌باشد. این تحقیق در مقطع زمانی 1 فروردین تا 30 اسفند سال 1395 در داروخانه‌ دولتی شهر انجام شد. تعداد 1824 نسخه دارویی با استفاده از فرمول آماری کوکران به‌دست آمد و با استفاده از لیست‌های تهیه شده، میزان نسخ تجویز‌شده‌ حاوی داروهای‌ گیاهی مورد ارزیابی قرار گرفت. اطلاعات جمع‌آوری‌شده در سه دسته کلی شامل مشخصات دموگرافیک پزشکان، شاخص‌های نسخ تجویزی و داروی موجود در نسخه با استفاده از نرم‌افزارversion 16 spss و با بهره‌گیری از آزمون آماری کای‌ دو مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج: از 1824 نسخه بررسی‌ شده تنها 120 نسخه حاوی داروهای گیاهی تجویز شده با میانگین 0/22 plusmn; 1/05 قلم داروی گیاهی در هر نسخه بود. 114 نسخه (95 درصد) و 6 نسخه (5 درصد)، به‌ترتیب حاوی یک و دو قلم داروگیاهی تجویز‌شده بود. رابطه معنی‌داری بین میزان تجویز داروهای گیاهی و مدرک تحصیلی (0/041 = (p، نوع تخصص (0/04=p) و جنسیت پزشکان (0/009= (p وجود داشت اما رابطه معنی‌داری بین میزان تجویز نسخ حاوی داروهای گیاهی و فصل تجویز (0/866=p) و سن پزشکان (0/089= p) به‌دست نیامد. نتیجه‌گیری: با در نظر گرفتن نتایج این مطالعه، میزان تجویز داروهای گیاهی توسط پزشکان کم می‌باشد.

Evaluation of Herbal Medicine Administration by Physicians in the Prescriptions of Yazd State Pharmacy

Introduction: Herbal medicines are one of the most widely used complementary therapies in the world. Therefore, it is necessary to perform exact studies on the status of herbal medicines in communities. The aim of this study was surveying the prescription amount of herbal medicines prescribed by physicians and the effect of variables such as gender, degree of education, age, type of specialization of physicians, different seasons, source of drug production, price and the rate of insurance coverage on it.Methods: The current study was a descriptiveanalytical and crosssectional one. This research was conducted in the period of April 1 to March 20, 2016 in a public pharmacy in Yazd. 1824 prescriptions were obtained using Cochranchr('39')s statistical formula and the amount of prescription containing herbal medicines was evaluated using the prepared lists. The collected data in three general categories, including physicianschr('39') demographic characteristics, prescriptions and their containing drugs specification were analyzed using SPSS (version 16) software and using the Chisquare statistical test.Results: Among the 1824 prescription examined, only 120 prescriptions contained herbal medicines with the average number of 1.05 plusmn; 0.22 herbal medicine items in each prescription. 114 prescriptions (95%) and 6 prescriptions (5%) included one and two herbal items, respectively. There was a significant relationship between the amount of herbal medicine and the degree (P=0.041), type of specialization (P=0.04) and gender of the doctors (P=0.009), however, there was no significant relationship between the amount of prescription containing herbal medicines, the seasons of prescription (P=0.866) and the age of the physicians (P=0.089).Conclusion: Considering the results of this study, the amount of herbal medicines prescribed by physician in Yazd city is low.