جداسازی و تایپ مولکولی Wolbachia pipientis از دو گونه پشه خاکی فلبوتوموس کوکازیکوس و فلبوتوموس مونگولنسیس

مقدمه: لیشمانیوزجلدی روستایی zoonotic cutaneous leishmaniasis, zcl)) در ایران، بیماری اندمیک در بسیاری از کانون های شمال شرقی، غربی و نواحی مرکزی کشور و منطبق با توزیع جغرافیایی و پراکندگی مخزن (جوندگان) و ناقلان بیماری (پشه های خاکی) است. کنترل مخزن یا ناقل در کنترل بیماری نقش اساسی دارد. امروزه دیگر، روش های متداول کنترل مثل سمپاشی به دلیل پیچیدگی ناقلان و عامل بیماری جوابگو نیستند ازاین رو در سال‌های اخیر نقش باکتری های ولباکیا که از باکتری‌ای شبه ریکتزیایی داخل سلولی هستند در کنترل ناقلان مورد توجه قرار گرفته است.هدف: تاکنون آلودگی ولباکیایی در دو گونه پشه خاکی فلبوتوموس کوکازیکوس و فلبوتوموس مونگولنسیس از زیرجنس پارافلبوتوموس در ایران و جهان گزارش نشده است، بنابراین، تحقیق برای ردیابی آلودگی طبیعی این باکتری در این دو پشه که از ناقلان لیشمانیوز جلدی روستایی هستند انجام شده است.مواد و روش‌ها: دو گونه پشه خاکی از 18روستا در ترکمن صحرا با استفاده از تله های چسبان و تله های نورانی صید و جمع آوری شدند. پشه های خاکی تشریح، سر و انتهای بدن مونته و با استفاده از کلید تشخیص، نوع آنها شناسایی شدند. از سینه و شکم برای استخراج dna استفاده شد. ژن wsp باکتری ولباکیا، با پرایمرهای (81f/691r) تکثیر و پس از تعیین توالی، داده ها با نرم افزارهای مولکولی آنالیز شد.نتایج: ژن wsp باکتری ولباکیا از136پشه خاکی ردیابی شد و 44 پشه آلودگی ولباکیایی داشتند که از این تعداد 10 مورد دارای dna کافی بودند و توالی آنها تعیین شد. ولباکیا پیپینتیس برای اولین بار در هر دو گونه این پشه خاکی در ایران و جهان یافت و تایید شد. در این مطالعه 3 هاپلوتایپ از ژن wsp باکتری ولباکیا در دو گونه ی زیرجنس پارافلبوتوموس در 10 پشه ی خاکی در ایران شناسایی شد.نتیجه‌گیری: پشه خاکی های پارافلبوتوموس دومین ناقل احتمالی لیشمانیوز جلدی پس از فلبوتوموس پاپاتاسی هستند که نقشی اساسی در نگهداری بیماری در میزبانانشان ایفا می کنند. با توجه به ردیابی ژن wsp باکتری ولباکیا پیپینتیس در دو گونه پشه خاکی فلبوتوموس کوکازیکوس و فلبوتوموموس مونگولنسیس و چهار خصوصیت اصلی باکتری ولباکیا پیپینتیس (ناسازگاری سیتوپلاسمی، بکرزایی، نرکشی و ماده‌سازی نرها)، می توان آن‌ها در آینده از طریق ترانسژن و با استفاده از روش میکرواینجکشن به نمونه‌های غیر آلوده به باکتری در برنامه های پژوهشی کنترل بیماری لیشمانیوز استفاده کرد.