تعیین اثر ضد اکسیدانی و ضدباکتریایی ترکیب های شیمیایی اسانس روغنی بادرنجبویه

زمینه: افزایش مقاومت دارویی میکروارگانیسم ها و نگرانی در زمینه اثرات مضر نگه دارندههای شیمیایی، به ویژه در صنایع غذایی، موجب انجام تحقیق های گسترده جهت دست یابی به ترکیب های طبیعی شده است.هدف: مطالعه به منظور تعیین فعالیت ضد اکسیدانی و ضد باکتریایی ترکیب های شیمیایی اسانس گیاه دارویی بادرنجبویه انجام شد. مواد و روش ها: این مطالعه تجربی در سال های 1392-1391 در دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه انجام شد. اسانس بخش های مختلف گیاه (برگ، ساقه و گل) با روش تقطیر با آب به دست آمد. ترکیب های شیمیایی اسانس با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی بررسی و برای تعیین خواص ضد باکتریایی از روش های انتشار دیسک و میکروتیتر- پلیت استفاده شد. فعالیت ضد اکسیدانی اسانس با استفاده از توانایی ترکیب های اسانس در بی رنگ کردن رادیکال آزاد دی فنیل پیکریل هیدرازیل سنجیده شد. یافته ها: ترکیب ای- سیترال در برگ، 2- سیکلوهگزن-2، 1- متیل-5- (1- متیل اتیل) در ساقه و ترانس- کارویول در گل، عمده ترین اجزای شناسایی شده گیاه بادرنجبویه بودند. بین اسانس اندام‌های مختلف بادرنجبویه، اسانس برگ و ساقه به ترتیب بیش ترین و کم ترین اثر ضدباکتریایی را داشتند. بیش ترین قطر هاله مهار رشد باکتری های استافیلوکوکوس اوریوس و سودوموناس آیروراژینوزا مربوط به اسانس برگ بادرنجبویه بود. ارزیابی آزمون ضد اکسیدانی حاکی از بالا بودن توان ضداکسیدانی اسانس برگ بادرنجبویه بود. نتیجه گیری: با توجه به یافته ها، می‌توان از اسانس گیاه بادرنجبویه به عنوان یک ترکیب دارویی طبیعی جهت محافظت مواد غذایی و افزایش ماندگاری بهره جست.