ارتباط غلظت فلزهای سنگین با هیدروکربن های چند حلقه ای معطر مرحله ذره ای در جو اصفهان

زمینه: فلزهای سنگین و هیدروکربن های چند حلقه ای معطر موجود در جو شهرهای صنعتی اثر سمی و سرطان زایی دارند و می توانند تغییرات کروموزومی ایجاد نمایند .هدف: مطالعه به منظور تعیین غلظت هیدروکربن های چند حلقه ای معطر و فلزهای سنگین در جو اصفهان و رابطه این دو آلاینده انجام شد.مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی در سال 1378 در اصفهان انجام و ذرات موجود در هوا بر روی صافی های فایبرگلاس و توسط دستگاه نمونه بردار با حجم زیاد جمع آوری شد . سرعت جریان و زمان نمونه برداری برابر 5/0 متر مکعب در دقیقه و به مدت 12 ساعت بود هر صافی با دقت به دو قطعه مساوی بریده شد و یک قطعه از آن در اسید نیتریک و آب اکسیژنه هضم و برای تعیین غلظت فلزهای سنگین استفاده شد . قطعه دیگر صافی توسط حلال دی کلرومتان و روش سوکسله استخراج و از حاصل استخراج برای تعیین مقدار pahs استفاد شد. غلظت فلزهای سنگین توسط یک دستگاه جذب اتمی پرکین المر و غلظت pahs توسط دستگاه گاز کروماتوگراف مدل 4400 pu مجهز به آشکار ساز fdi تعیین شد .یافته ها: غلظت سرب نسبت به سایر فلزهای سنگین مورد بررسی بالاتر( 5/748 نانوگرم بر متر مکعب) اما از استاندارد مربوطه( 2000 نانو گرم بر متر مکعب )کمتر بود . راندمان استخراج pahs با روش سوکسله 92 تا 100 درصد بود . غلظت بنزوآلفاپیرن شاخص هیدروکربن های چند حلقه ای معطر 72/2 نانوگرم بر متر مکعب بود . مقدار pahs در روزهای تعطیل کمتر از سایر روزهای هفته بود . ضریب همبستگی میان فلزهای سنگین و pahs برابر 9/0 بود( p<0/005) . روند تغییرات فلزهای سنگین با تغییرات pahs بسیار شبیه بود.نتیجه گیری: همبستگی بسیار نزدیکی بین غلظت فلزهای سنگین و pahs وجود دارد روند کلی تغییرات غلظت فلزهای سنگین در جو با روند تغییرات هیدروکربن چند حلقه ای معطر بسیار شبیه است.