عوامل خطر موثر بر وضعیت پوست پا در بیماران دیابتی

چکیدهمقدمه: زخم پا از شایعترین، جدی ترین و پر هزینه ترین عوارض دیابت است و شناسایی عوامل خطر موثر بر آن می تواند از ایجاد عوارض جبران ناپذیر جلوگیری نماید.هدف: این مطالعه با هدف تعیین وضعیت پوست پا و عوامل خطر موثر با آن در بیماران دیابتی با و بدون وجود زخم پا انجام شد.روش کار: در این مطالعه توصیفی - مقطعی 355 بیمار دیابتی مراجعه کننده به مرکز آموزشی درمانی رازی رشت در سال 1392 بطور تصادفی و بر اساس پرسشنامه ای مشتمل بر 4 قسمت مشخصات فردی، مشخصات بیماری، وضعیت پوست پا و پای دیابتی، توسط یک پرستار آموزش دیده بررسی شدند. سابقه وجود بیماری، بر اساس فرم بیماری های همراه چارلسون(charlson) و زخم پا بر اساس سیستم نمره دهی وگنر(wagner) بررسی شد. بیماران در دو گروه دارای زخم و بدون زخم پا تقسیم بندی و هریک از متغیرها با این دو گروه مقایسه شدند. جهت تجزیه و تحلیل متغیرها از آزمون مجذور کای و مدل رگرسیون لوجستیک استفاده گردید و سطح معناداری کمتر از 05/0 معنادار در نظر گرفته شد. نتایج: بر اساس یافته های پژوهش، 1/16 درصد واحدها دارای زخم پا بودند. پوست خشک و بدون تعریق، رنگ پریدگی، فیشر، ادم و اختلال در رشد ناخن های پا در گروه دارای زخم به ترتیب(47/89%-1/42%-31/26%-05/21%-91/64%) و در گروه بدون زخم به ترتیب(48/73%-9/35%-74/11%-08/12%-65/48%) بود. بین زخم پا و خشکی پوست(01/0p=)، فیشر(004/0p=) و اختلال در رشد ناخن های پا(02/0p=) ارتباط معنادار وجود داشت. احتمال ایجاد زخم پا در افراد دارای پوست خشک 07/3 برابر، در افراد دارای فیشر 68/2 برابر و در افراد دارای اختلال در رشد ناخن های پا 95/1 برابر بیشتر بود. نتیجه گیری: از آنجاییکه مشکلات پوستی در بروز زخم پا تاثیر گذار هستند، پرستاران می توانند با شناسایی این عوامل خطر نقش موثری در پیشگیری و درمان به موقع زخم پا داشته باشند.