پرخاشگری در انواع سبکهای دلبستگی در نوجوانان

ﻣﻘﺪﻣﻪ: ﺳﺒﮏﻫﺎی دﻟﺒﺴﺘﮕﯽ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻬﻤﯽ در ﺗﻌﯿﯿﻦ آﺳﯿﺐﻫﺎی رواﻧﺸﻨﺎﺧﺘﯽ ﺑﻮﯾﮋه ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮی اﻓﺮاد ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. ﻫﺪف: ﻫﺪف از اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ، ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯿﺰان ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮی در اﻧﻮاع ﺳﺒﮏﻫﺎی دﻟﺒﺴﺘﮕﯽ در ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن 15 -17 ﺳﺎﻟﻪ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ ﺷﻬﺮ رﺷﺖ ﺑﻮد. روش ﮐﺎر: ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﯾﮏ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ از ﻧﻮع ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ اﺳﺖ. ﺟﺎﻣﻌﻪ اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺷﺎﻣﻞ ﮐﻠﯿﻪ داﻧﺶآﻣﻮزان ﭘﺎﯾﻪ اول ﺗﺎ ﺳﻮم دﺑﯿﺮﺳﺘﺎن ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ در ﺳﺎل ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ 91-92 در ﺷﻬﺮ رﺷﺖ ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪ ﺗﺤﺼﯿﻞ ﺑﻮدﻧﺪ. ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر اﺑﺘﺪا ﺟﺎﻣﻌﻪ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻨﺎﻃﻖ آﻣﻮزش و ﭘﺮورش، ﻧﻮع ﻣﺪرﺳﻪ، ﺟﻨﺴﯿﺖ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﮐﻼس ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی ﺷﺪ و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺗﻌﺪاد 46 ﮐﻼس و 576 داﻧﺶ آﻣﻮز ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﯿﺮی ﺗﺼﺎدﻓﯽ ﺳﯿﺴﺘﻤﺎﺗﯿﮏ اﻧﺘﺨﺎب ﮔﺮدﯾﺪ و ﮐﻼسﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺧﻮﺷﻪﻫﺎی ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﯿﺮی در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ. اﺑﺰار ﮔﺮدآوری دادهﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪای ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ 3 ﺑﺨﺶ ﺑﻮد: ﺑﺨﺶ اول ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻣﺸﺨﺼﺎت دﻣﻮﮔﺮاﻓﯿﮏ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻦ، ﺟﻨﺲ، ﭘﺎﯾﻪ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ، رﺷﺘﻪ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ، ﻧﻮع ﻣﺪرﺳﻪ، رﺗﺒﻪ ﺗﻮﻟﺪ، داﺷﺘﻦ ﺧﻮاﻫﺮ و ﺑﺮادر، ﺳﻄﺢ ﺗﺤﺼﯿﻼت ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﺧﺎﻧﻮاده، ﺷﻐﻞ ﭘﺪر، ﻣﯿﺰان درآﻣﺪ ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﻮد. ﺑﺨﺶ دوم ﺷﺎﻣﻞ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮی arnold و perry ﺑﻮد ﮐﻪ دارای 29 ﺳﺆال و 4 ﺧﺮده ﻣﻘﯿﺎس ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮی ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ، ﮐﻼﻣﯽ، ﺧﺸﻢ و ﺧﺼﻮﻣﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﻧﻤﺮه ﮐﻞ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ در داﻣﻨﻪ 29 ﺗﺎ 145 ﻗﺮار دارد. ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ در ﺣﯿﻄﻪ ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮی ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﺣﺪاﻗﻞ و ﺣﺪاﮐﺜﺮ اﻣﺘﯿﺎز 9 ﺗﺎ 45، در ﺣﯿﻄﻪ ﮐﻼﻣﯽ 5 ﺗﺎ 25، در ﺣﯿﻄﻪ ﺧﺸﻢ 7 ﺗﺎ 35 و در ﺣﯿﻄﻪ ﺧﺼﻮﻣﺖ 8 ﺗﺎ 40 ﺑﻮد. ﻧﻤﺮه ی ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ در ﮐﻞ و در ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺣﯿﻄﻪﻫﺎ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮی ﺑﻮد. ﺑﺨﺶ ﺳﻮم، ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺳﺒﮏ دﻟﺒﺴﺘﮕﯽ ﺑﺰرﮔﺴﺎﻟﯽ hazan و shiver ﺑﻮد ﮐﻪ دارای 15 ﺳﺆال در ﻣﻮرد ﺳﺒﮏ دﻟﺒﺴﺘﮕﯽ اﯾﻤﻦ، ﺳﺒﮏ اﺟﺘﻨﺎﺑﯽ و ﺳﺒﮏ اﺿﻄﺮاﺑﯽ- دوﺳﻮﮔﺮا ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. ﻧﻤﺮه ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺟﻤﻊ ﻧﻤﺮات ﮐﺴﺐ ﺷﺪه، ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﮔﺮدد. ﺣﺪاﻗﻞ و ﺣﺪاﮐﺜﺮ اﻣﺘﯿﺎز در ﻫﺮ ﺳﻪ ﺣﯿﻄﻪ 5 ﺗﺎ 35 ﺑﻮده و ﮐﺴﺐ ﻧﻤﺮه ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه اﺳﺘﻔﺎده از آن ﺣﯿﻄﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺮای ﺗﻌﯿﯿﻦ ﭘﺎﯾﺎﯾﯽ اﺑﺰار ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮی از ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﯽ ﺑﺮ روی 25 ﻧﻤﻮﻧﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ و ﺿﺮﯾﺐ آﻟﻔﺎی ﮐﺮوﻧﺒﺎخ ﺟﻬﺖ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺳﺎزﮔﺎری دروﻧﯽ اﺑﺰار ﺑﺮای ﮐﻞ ﺳﺆاﻻت، 0/85 و ﺑﺮای ﺧﺮده ﻣﻘﯿﺎسﻫﺎی ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮی ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ 0/73، ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮی ﮐﻼﻣﯽ0/78، ﺧﺸﻢ 0/74 و ﺧﺼﻮﻣﺖ 0/78 ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﮑﺮر از اﯾﻦ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ در ﻣﻘﺎﻻت ﻣﺘﻌﺪد از ﺗﻌﯿﯿﻦ رواﯾﯽ آن ﺻﺮف ﻧﻈﺮ ﺷﺪ. ﺟﻬﺖ ﮐﺴﺐ اﻋﺘﺒﺎر ﻋﻠﻤﯽ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺳﺒﮏ دﻟﺒﺴﺘﮕﯽ از اﻋﺘﺒﺎر ﻣﺤﺘﻮی اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ. ﺳﺎزﮔﺎری دروﻧﯽ اﯾﻦ اﺑﺰار ﻧﯿﺰ ﻃﯽ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺿﺮﯾﺐ آﻟﻔﺎی ﮐﺮوﻧﺒﺎخ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﺿﺮﯾﺐ آﻟﻔﺎ ﺑﺮای ﺳﺒﮏ دﻟﺒﺴﺘﮕﯽ اﺟﺘﻨﺎﺑﯽ 0/88، اﺿﻄﺮاﺑﯽ- دوﺳﻮﮔﺮا 0/69 و اﯾﻤﻦ 0/68 ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪ. ﺟﻬﺖ ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ دادهﻫﺎ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی آﻣﺎر ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ (ﺑﺮآورد ﻓﺮاواﻧﯽ، درﺻﺪ، ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ، اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﯿﺎر و ﻣﯿﺎﻧﻪ) و آزﻣﻮنﻫﺎی آﻣﺎر اﺳﺘﻨﺒﺎﻃﯽ (ﮐﺮوﺳﮑﺎل واﻟﯿﺲ و رﮔﺮﺳﯿﻮن ﻟﻮﺟﺴﺘﯿﮏ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ) ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. ﺳﻄﺢ ﻣﻌﻨﺎداری آزﻣﻮنﻫﺎ در اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ 0/05 در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ: ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﺳﻨﯽ واﺣﺪﻫﺎی ﻣﻮرد ﭘﮋوﻫﺶ 15/5±0/9 ﺑﻮده و اﮐﺜﺮﯾﺖ آﻧﻬﺎ دﺧﺘﺮ (54/1%)، ﭘﺎﯾﻪ اول دﺑﯿﺮﺳﺘﺎن (49/1 %)، ﺗﺤﺼﯿﻞ در ﻣﺪارس دوﻟﺘﯽ (88%) و در رﺷﺘﻪ ﻋﻠﻮم ﺗﺠﺮﺑﯽ ( 39/9%)، ﺳﻄﺢ ﺗﺤﺼﯿﻼت واﻟﺪﯾﻦ دﯾﭙﻠﻢ (44/4 %)، دارای ﯾﮏ ﺑﺮادر (45/7%) و ﺑﺪون ﺧﻮاﻫﺮ (46%)، ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد اﻋﻀﺎی ﺧﺎﻧﻮاده ﺳﻪ ﻧﻔﺮ (63/7%)، ﻣﺘﻮﺳﻂ درآﻣﺪ ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﯿﻦ 400 ﺗﺎ 600 ﻫﺰار ﺗﻮﻣﺎن در ﻣﺎه (25/9 %) و ﺷﻐﻞ ﭘﺪر آزاد (51/6 %) ﺑﻮدﻧﺪ. ﺑﺮاﺳﺎس ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎ ﺑﯿﻦ ﻫﯿﭽﮑﺪام از ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی دﻣﻮﮔﺮاﻓﯿﮏ ﺑﺎ ﻧﻤﺮه ﮐﻞ ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮی ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ارﺗﺒﺎط ﻣﻌﻨﯽدار آﻣﺎری وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﻧﻤﺮه ﮐﻞ ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮی ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺳﺒﮏﻫﺎی دﻟﺒﺴﺘﮕﯽ ﻣﻌﻨﺎدار ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ(0/002>p). ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺪل رﮔﺮﺳﯿﻮن ﻟﻮﺟﺴﺘﯿﮏ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﺑﻪ روش ﭘﺲ رو ﻧﺸﺎن داد، ﺳﺒﮑﻬﺎی دﻟﺒﺴﺘﮕﯽ ﺑﺎ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی دﻣﻮﮔﺮاﻓﯿﮏ ارﺗﺒﺎط ﻣﻌﻨﺎداری ﺑﺎ ﻧﻤﺮه ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮی ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن داﺷﺘﻪ اﺳﺖ. ﺑﻄﻮرﯾﮑﻪ ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﺑﺎ ﺳﺒﮏ دﻟﺒﺴﺘﮕﯽ اﺿﻄﺮاﺑﯽ- دوﺳﻮﮔﺮا ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﺑﺎ ﺳﺒﮏ اﯾﻤﻦ 1/8 ﺑﺮاﺑﺮ از ﺷﺎﻧﺲ ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮی ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮدﻧﺪ( 0/027=p). ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ از ﻣﯿﺎن ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی ﻓﺮدی و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﻣﺘﻐﯿﺮ رﺷﺘﻪ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و ﺳﻄﺢ ﺗﺤﺼﯿﻼت واﻟﺪﯾﻦ ﻧﯿﺰ از ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻧﻤﺮه ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮی ﺑﻮده اﺳﺖ. ﺑﻄﻮرﯾﮑﻪ ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﺑﺎ واﻟﺪﯾﻦ ﺳﻄﺢ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﮐﻤﺘﺮ از دﯾﭙﻠﻢ، ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ واﻟﺪﯾﻦ ﺳﻄﺢ ﺗﺤﺼﯿﻼت داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ، از ﺷﺎﻧﺲ ﻧﺴﺒﯽ ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮی ﮐﻤﺘﺮی ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮده اﻧﺪ (0/046=p). در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ رﺷﺘﻪ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ، ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﺑﺎ رﺷﺘﻪ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻋﻠﻮم اﻧﺴﺎﻧﯽ (0/019=p)، ﺗﺠﺮﺑﯽ (0/030=p) و رﯾﺎﺿﯽ (0/017=p) ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﺑﺎ رﺷﺘﻪ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﮐﺎرداﻧﺶ از ﺷﺎﻧﺲ ﻧﺴﺒﯽ ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮی ﮐﻤﺘﺮی ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮدهاﻧﺪ. ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮی: ﻃﺒﻖ ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎی ﺗﺤﻘﯿﻖ، اﻓﺮادی ﮐﻪ دارای ﺳﺒﮏ دﻟﺒﺴﺘﮕﯽ اﯾﻤﻦ ﺑﻮدﻧﺪ، ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮی ﮐﻤﺘﺮی ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺒﮏ دﻟﺒﺴﺘﮕﯽ اﺟﺘﻨﺎﺑﯽ و ﻣﻀﻄﺮب داﺷﺘﻨﺪ. ﻣﯿﺰان ﺳﺒﮏ دﻟﺒﺴﺘﮕﯽ اﯾﻤﻦ ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن دارای ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻓﺮاواﻧﯽ و ﺳﺒﮏ دﻟﺒﺴﺘﮕﯽ اﺟﺘﻨﺎﺑﯽ ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﻓﺮاواﻧﯽ را دارا ﺑﻮدﻧﺪ. ﮐﯿﻔﯿﺖ دﻟﺒﺴﺘﮕﯽ ﻓﺮد ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻧﻮع ارﺗﺒﺎﻃﺎت وی را در آﯾﻨﺪه و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﯿﺰان رﺷﺪ، ﺳﻼﻣﺖ، ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺗﻨﯿﺪﮔﯽﻫﺎ و ﻫﯿﺠﺎﻧﺎت، اﺳﺘﻘﻼل و ﻋﺪم واﺑﺴﺘﮕﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﺑﺘﻼ ﺑﻪ اﺧﺘﻼﻻت رواﻧﯽ را ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﮐﻨﺪ.