بازپژوهی ادله حرمت استمنا در مذاهب فقهی

استمنا که بنابر نظر مختار عبارت است از هر عملی که به غیر از رابطه جنسی با غیر، منجر به اخراج منی از انسان شود، از اموری است که امروزه با توجه به کثرت عوامل تهییج شهوانی، اعم از فیلم‌های مبتذل و... از یک طرف و همچنین اختلاف‌نظر پژوهش‌گران طبی در فواید و مضرات آن، از طرف دیگر، باید مورد بررسی و بازبینی دقیق فقهی قرار گیرد. استمنا از نظر اجماعی امامیه و مشهور اهل‌سنت فعلی حرام است، ولی برخی از احناف و حنابله و ظاهری‌ها حکم به جواز آن داده‌اند. آنچه این تحقیق به آن دست یافت، این بود که براساس روایت صحیح‌السند موجود در تفسیر قمی، آیات قرآن دلالت بر حرمت این عمل ندارند و لکن با خدشه در کتاب و مولف تفسیر قمی، آیات 5 و 6 و 7 سوره مومنون حاکی از حرمت استمنا است. از روایات مبنی بر حرمت، فقط موثقه عمار صحیح‌السند بود که آن هم در دلالتش مبنی بر حرمت تشکیک شد. از طرفی برخی از اخبار ولو اینکه سنداً ضعف دارند، حاکی از جواز چنین عملی هستند. در سوی دیگر، ازآنجاکه اجماع بر حرمتِ استمنا، مدرکی بود، ازاین‌رو بنابر نظر اکثر متاخران اجماع نیز از اعتبار می‌افتد. ولی بنابر نظر برخی از فقهای معاصر با قبول صحت اجماع مدرکی و اتفاقاً قوت بالای آن در برخی از مصادیقش، عمل برخلاف اجماع و شهرت فتواییه و خصوصاً فهم سلف از مدارک، خلاف احتیاط است، و نهایتاً با قبول صحت اجماع بر حرمت این عمل و همچنین اثبات دلالت آیات فوق‌الذکر مبنی بر حرمت آن، ممنوعیت استمنا ثابت خواهد شد.

a re-examination of the prohibitive arguments for masturbation in jurisprudential schools

masturbation, which is considered to be any act, other than sexual intercourse with someone other than one’s spouse, that leads to the release of semen from a person, is an issue that, due to the increasing factors of sexual arousal such as obscene films, and the differing opinions of medical researchers regarding its benefits and harms, requires thorough legal and jurisprudential review. according to the consensus of the shia scholars and the majority of current sunni scholars, masturbation is prohibited (haram). however, some hanafi, hanbali, and zahiri scholars have permitted it. this research concludes that based on a reliable narration in the commentary of qomi, the verses of the qur’an do not indicate the prohibition of this act. however, after examining the work and author of the qomi commentary, it is concluded that verses 5, 6, and 7 of surah al-mu’minun imply the prohibition of masturbation. among the narrations that support the prohibition, only the trustworthy narration from ammar was valid, but its interpretation was contested. on the other hand, some reports, despite having weak chains of transmission, suggest the permissibility of this act. additionally, since consensus on the prohibition of masturbation is considered a legal proof, many contemporary scholars regard this consensus as unreliable. however, according to some contemporary jurists, accepting the validity of consensus and its strength in some cases, acting contrary to the consensus and the famous fatwa, especially the understanding of early scholars from the sources, is contrary to caution. finally, by acknowledging the validity of the consensus on the prohibition of this act and confirming the indications of the aforementioned verses supporting the prohibition, the prohibition of masturbation is substantiated.