نگاهی تحلیلی به مستندات مشروعیت یا بطلان روزه سالمندان در فرض عسر و حرج

یکی از مسائل در باب صیام، روزۀ افراد سالمند است که در این خصوص، فرض‌های مختلفی ازجمله استطاعت، عدم استطاعت، حرج و مشقت طرح شده است که در فرض مشقت و سختی، اقوال مختلفی در آرای فقیهان مطرح گردیده است که تحقیق پیش رو عهده‌دار بررسی فقهی و مستندات این اقوال است. براساس یافته‌های تحقیق، در صورتی که روزه‌گرفتن با حرج و مشقت همراه باشد، دو حالت متصور است: نخست آنکه، روزه‌گرفتن مستلزم ضرر باشد که به دلیل قاعدۀ لاضرر و آیه شریفه و عزیمت‌بودن قاعدۀ نفی حرج روزه جایز نیست. دیگری اینکه، روزه‌گرفتن مستلزم ضرر نیست که در این فرض دو قول میان فقیهان مطرح است: برخی به صحت روزه قائل شده‌اند و برخی دیگر به بطلان و حرمت روزه تصریح کرده‌اند. هر دو قول بر مدعای خود ادله‌ای اقامه کرده‌اند که براساس یافته‌های پژوهش، نظریه بطلان و عدم جواز مقدم است. این تحقیق با روش توصیفی-تحلیلی، به بررسی آرای فقیهان و ادله آنها پرداخته است.

an analytical examination of the legitimacy or invalidity of fasting for the elderly in cases of hardship and difficulty

one of the issues regarding fasting is the fasting of elderly individuals. various scenarios have been proposed, including ability, inability, hardship, and difficulty. in the cases of hardship and difficulty, there are different opinions among jurists. this research undertakes a jurisprudential examination of these opinions and their evidences. based on the research findings, if fasting involves hardship and difficulty, two scenarios are conceivable: first, if fasting entails harm, it is not permissible due to the rule of no harm (qa’idat la zarar), the qur’anic verse, and the fundamental principle of the rule of no hardship. second, if fasting does not entail harm, then two opinions among jurists are discussed in this scenario. some jurists hold that this kind of fasting is valid (right), while others explicitly state that fasting is invalid (batil) and prohibited (haram). both opinions have provided evidence to support their claims. based on the research findings, the view that fasting is invalid (batil) and not permissible is prioritized. this study, using a descriptive-analytical method, examines the opinions of jurists and their evidences.