سقط درمانی؛ جستاری انتقادی درباره انحصار رضایت مادر در رفع مطلق ضمان سقط (نقد و پیشنهاد اصلاح اثر حقوقی اذن پدر در ماده واحده سقط درمانی)

قانون‌گذار در ماده واحده سقط درمانی مقرر داشته که اگر بیماری مادر یا بیماری جنین حاصل شود، با تایید سه پزشک متخصص و اذن مادر، سقط درمانی ممکن خواهد بود. لکن از عبارت قانونی «سقط... با رضایت زن مجاز می‌باشد و مجازات و مسئولیتی متوجه پزشک مباشر نخواهد بود» معلوم می‌شود که صرف اذن مادر حامل برای سقط درمانی می‌تواند رافع مسئولیت دیه سقط از پزشک مباشر باشد. اما تقنین مذکور با تعارض‌های فقهی و قانونی مواجه است؛ زیرا جواز سقط درمانی به‌همراه عدم مسئولیت ضمان دیه در فقه امامیه منصرف است به فرض بیماری مادر و حفظ نفس مادر، نه فرض بیماری جنین. همچنین بر اساس تبصره ماده 718 ق.م.ا، عدم‌ثبوت دیه در سقط درمانی، منوط به انجام سقط برای بیماری مادر یا همان حفظ نفس مادر است. این در حالی است که «بیماری جنین» در ماده واحده سقط درمانی از جمله مجوزهای سقط به‌همراه عدم‌مسئولیت پزشک مباشر شناخته شده است. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفیتحلیلی در مقام اثبات آن است که رضایت مادر در فرض «بیماری جنین» برای عدم‌مسئولیت پزشک مباشر به سقط کافی نبوده و سقوط دیه جنین از ذمه پزشک مباشر، به اذن پدر جنین هم نیازمند است.

Therapeutic Abortion: A Critical Examination into the Monopoly of the Mother’s Satisfaction in the Absolute Abolition of Abortion Guarantees(A Critique and Proposal to the Legal Effect of the Father’s Permission in the Single Article of Therapeutic Abortion)

The legislator stipulates in the single article on therapeutic abortion that if a maternal illness or fetal illness occurs, therapeutic abortion will be possible with the approval of three specialist doctors and the mother’s permission. However, the legal statement abortion ... is permitted with the consent of the woman and the punishment and responsibility will not be on the attending physician shows that only the permission of the mother for therapeutic abortion can relieve the responsibility of the abortion Diya (blood money) from the attending physician. However, the mentioned legislation is facing jurisprudential and legal conflicts since the permission of therapeutic abortion along with the irresponsibility of guaranteeing diya in Imamiyah jurisprudence is limited to the assumption of the mother’s illness and saving the mother’s life, not the assumption of the fetus’s disease. In addition, according to the note of Article 718 of the Islamic Penal Code, the failure to prove the diya in a therapeutic abortion is subject to abortion for the mother’s illness or saving the mother’s life. However, fetal disease is recognized in the single article of therapeutic abortion is one of the abortion licenses, along with the irresponsibility of the attending physician. The present study uses a descriptiveanalytical method to prove that the mother’s consent in the case of fetal disease is not sufficient for the physician’s irresponsibility to have an abortion and the irresponsibility of fetus’s diya for the attending physician, also requires the permission of the fetus’s father.