بررسی فقهی ضمان ناشی از خودداری مجنی‌علیه از درمان

یکی از جرائم گسترده در سطح جوامع، نزاع و درگیری و به‌تبع آن صدمات جسمانی است که به اطراف درگیری وارد می‌آید و متاسفانه در مواردی صدمات مختصر سرایت کرده و به مرگ مجنی‌علیه می‌انجامد. در این‌گونه موارد که مجنی‌علیه از درمان خویش خودداری می‌نماید، درباره مسئول و ضامن قتل، بین فقها اختلاف‌نظر وجود دارد و مشهور فقها به ضمان جانی فتوا داده‌اند. این مقاله با بررسی کتب فقهی و آرای فقها به بررسی تمام زوایا و جنبه‌های خودداری مجنی‌علیه از درمان می‌پردازد. این دیدگاه‌ها و دلایل مطروحه گاه بسیار متفاوت یا در تقابل با یکدیگرند. هدف نهایی این مطالعه، روشن‌تر کردن ابعاد این موضوع چالش‌برانگیز به‌منظور تعیین دقیق ضامن در این موارد و فراهم‌شدن زمینه‌ای برای ارائه قانون‌گذاری موثر برای حفظ حقوق جانی و مجنی‌علیه است. این مقاله به مهم‌ترین مباحث نظری که تصمیم‌گیری درباره این موضوع را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد می‌پردازد و در نهایت به این نتیجه دست می‌یابیم که خودداری عمدی مجنی‌علیه فروض مختلفی داشته و بایستی هر فرض را جداگانه مورد بررسی قرار داد تا بتوان درباره ضمان یا عدم‌ضمان آن حکم نمود.

A Jurisprudential Study of the Guarantee Resulting from the Victim’sRefusal of Treatment

One of the most common crimes at the community level is strife and conflict, and consequently the bodily injuries that occur due to the conflict, and unfortunately in some cases lead to minor injuries and the death of the victim. In such cases where the victim refuses his or her treatment, there is a difference of opinion among the jurists about the person responsible and in charge of the murder, and most of the jurists have issued fatwas guaranteeing the life of the victim.This article studies all aspects and areas of the victim’s refusal to seek treatment by examining the books of jurisprudence and the viewpoints of the jurists. These views and reasons are sometimes very different or contradictory. The final goal of this study is to clarify the aspects of this challenging issue in order to determine the exact guarantor in these cases and to pave the way for providing effective legislation to protect the rights of the criminal and the victim. This study deals with the most important theoretical issues that influence decision making on this topic. Finally, we conclude that the intentional refusal of the victim is due to different assumptions and each assumption must be examined separately in order to decide whether to guarantee it.