اصل انصاف و ظرفیت قاعده‏سازی آن در رویه دیوان بین‏المللی دادگستری

انصاف ازجمله مفاهیم چندلایه و پیچیده ای است که هم در دکترین، همواره مورد بحث بوده، و هم در رویه دیوان دایمی و دیوان بین‏المللی دادگستری و سایر مراجع قضایی بین‌المللی به‌کرات مورد استناد قرار گرفته است. قضات دیوان نیز در نظرات جداگانه خود به مناسبت‏های مختلف، مفهوم انصاف را مورد بحث و استناد قرار داده‌اند. دیوان بین‏المللی، با استفاده از ظرفیت قاعده‏سازی اصل انصاف در حل‌و‌فصل دعاوی، نقش موثری در عینیت‌یافتن برخی از مصادیق انصاف در حقوق بین‏الملل داشته و در فرایند تفسیر، گاه از اصل کلی انصاف، استنباط های اثرگذاری انجام داده که در فهم محتوای انصاف و معیارهای حقوقی آن راهگشاست. در مقاله حاضر، با تجزیه و تحلیل بعضی از رویه‌های دیوان بین‌المللی، ظرفیت‌های اصل کلی انصاف به ویژه ظرفیت قاعده‌سازی آن در راستای توسعه حقوق بین‌الملل و پویایی آن مورد بحث قرار گرفته است.