تاملی بر “اصل رضائی بودن پذیرش معاهدات” در آئینه تحولات بین المللی خلع سلاح و کنترل تسلیحات

رضائی بودن پذیرش معاهدات بین الملل ، یکی از پایه های حقوق بین الملل معاهدات است . بر اساس این اصل ، هر معاهده بین المللی حاصل تراضی دولتها و سازمانهای بین المللی حول محور اهداف و منافع مشترک است که در پی همکاری آنها حاصل می گردد . لذا دولتها و سازمانهای بین المللی هستند که با تاثیر پذیری از مقتضیات زیست جمعی ، نیاز به انعقاد معاهده را تشخیص می دهند ، به مذاکره پیرامون شکل و مفاد آن می پردازند ، نقا ط مشترک دیدگاه خود را ( با رعایت نظم عمومی بین الملل )‌ مکتوب می کنند و سپس با خاتمه فرایند مقدماتی انعقاد معاهدات ، با اعلام اراده رسمی خود در التزام به مفاد سند مورد وفاق ، آن را امضا، تصویب یا تصدیق می نمایند . در همه این مراحل برتری اراده بودن چنان برجسته است که انعقاد هر معاهده ای بدون رعایت اراده واقعی و سالم آن سبب بی اعتباری آن می گردد . اما از دهه 1990 تاکنون تحولاتی در این اصل بوجود آمد . این نوشتار ، اصل مذکور و تحولاتی که درصدد تحرک در بنیادهای آن هستند را با تاکید بر فرایند بین المللی خلع سلاح ، کنترل تسلیحات عدم گسترش ، مورد تجریه و تحلیل قرار خواهد داد .