نفی صلاحیت دادگاه‌های دولتی و مراجع داوری در صورت وجود موافقتنامه ای.‌دی.‌آر با تاکید بر نظام حقوقی کامن‌لا و رویه داوری های بین المللی

در مورد شیوه‌های جایگزین (غیرقضایی) حل و فصل اختلاف که اصطلاحاً با عنوان ای.‌دی.‌آر شناخته می‌شوند قاعده اصلی و سنتی این بوده است که توافق طرفین در ارجاع اختلاف به شیوه‌های مزبور، مانع از رسیدگی دادگاه‌های دولتی یا مراجع داوری نخواهد بود. به عبارت دیگر، موافقتنامه ای.‌دی.‌آر برخلاف موافقتنامه داوری، موجب نفی صلاحیت دادگاه دولتی یا مرجع داوری نمی‌شود و هر‌یک از طرفین می‌تواند با نادیده‌گرفتن موافقتنامه ای.‌دی.‌آر دعوای خود را در دادگاه دولتی و‌یا مرجع داوری (در صورت وجود موافقتنامه داوری) مطرح سازد. با وجود این، وضعیت مزبور در حال تعدیل شدن است و در موارد متعدد، دادگاه‌های ملی و مراجع داوری با احترام به توافق طرفین و با نفی صلاحیت موقتی خود، شروع رسیدگی‌ها را معلق بر انجام رسیدگی‌ها و تلاش‌ها جهت حل و فصل دوستانه اختلاف طبق روش مورد توافق دانسته‌اند. این مقاله تغییر نگرش سنتی پاره‌ای از دادگاه‌های دولتی و مراجع داوری را در نفی صلاحیت از خود و عدم استماع دعوا در صورت وجود موافقتنامه ای.‌دی.‌آر مورد بررسی قرار می‌دهد.