تجارت آب مجازی در چارچوب حقوقی سازمان جهانی تجارت

بخش عمده ای از منابع آبی کشورها در قالب «آب مجازی»، صرف تولید محصولات، به‌ویژه محصولات کشاورزی می‌شود. امروزه تجارت هدف مند آب مجازی به‌عنوان یکی از روش‌های مقابله با بحران کم‌آبی جهان مورد توجه قرار گرفته است. این پژوهش به این سوال پاسخ گفته است که نظام حقوقی کنونی سازمان جهانی تجارت از چه ظرفیت‌هایی برای مدیریت و تسهیل تجارت آب مجازی برخوردار است؟ فرضیه‌ اولیه آن است که سازمان جهانی تجارت، از طریق رفع موانع تجارت می‌تواند تجارت هوشمند آب مجازی را تسهیل کند. حاصل مطالعات انجام شده حاکی از آن است که آزادسازی تجارت، بدون توجه به ارزش اقتصادی آب در روند تولید، به تنهایی باعث تسهیل تجارت آب مجازی در راستای مدیریت منابع آبی جهانی نیست. همچنین اگرچه مدیریت واردات و صادرات کالاها بر اساس میزان آب مصرفی در فرآیند تولید، ناقض اصل عدم تبعیض در سازمان تجارت جهانی به نظر می رسد، برخی استثنائات مندرج در توافقنامه‌های ذیل این سازمان می‌تواند به تجارت آب مجازی و در نتیجه، کاهش بحران آب کمک کند. استفاده از ظرفیت‌های این سازمان برای حذف یارانه‌های کشاورزی مختل کننده‌ تجارت آب مجازی و ارزیابی رد پای آب از طریق ایجاد نظام برچسب‌گذاری نیز از دیگر روش‌های تسهیل تجارت آب مجازی است.

virtual water trade in the legal framework of the world trade organization (original research)

a major part of the state’s water resources is used, in the form of &virtual water&, to produce products, especially agricultural products. today, the smart trade of virtual water is considered a way to resolve the world’s water shortage crisis. this research has answered the question of what capacities does the current legal framework of the world trade organization (wto) have for managing and facilitating virtual water trade? the primary hypothesis is that wto can facilitate the smart trade of virtual water by removing trade barriers. the results of the studies indicate that only trade liberalization, regardless of the economic value of water in the production process, does not facilitate virtual water trade in line with the management of global water resources. also, although the management of import and export of goods based on the amount of water consumed in the production process seems to violate the principle of non-discrimination in wto, some exceptions included in the agreements of this organization can help to virtual water trade and reduce the water crisis. using the capacities of this organization to remove agricultural subsidies that disrupt the virtual water trade and evaluating the water footprint through the creation of a labelling system are other ways to facilitate the virtual water trade.