دادرسی بین المللی در نظم معاصر حقوق بین الملل

امروزه در نظام حقوقی بین‌المللی، کارکردهای سه‌گانه تقنین، اجرا و قضا، به طرق مختلف تجسم یافته‌اند و در این میان، سامانه قضایی بین‌المللی در دهه‌های اخیر رشد قابل ملاحظه‌ای یافته است. اگرچه تعدد مراجع رسیدگی بین‌المللی به بروز چالش‌هایی نظیر چندپارگی در حقوق بین‌الملل منجر شده، اقبال دولت‌ها نسبت به رشد کمّی این مراجع، آشکارا نمودار «قضایی‌گرایی» در بستر نظم معاصر حقوق بین‌الملل است که البته در چارچوبی وسیع‌تر می‌توان آن را بخشی از رشد «حقوقی‌گرایی» حاصل از تجربه تلخ جنگ‌های جهانی ارزیابی کرد. افزایش شمار مراجع دادرسی، تحول کارکردی آن ها را هم به همراه داشته و کاربری این مراجع را حتی از قلمرو رسمی آن فراتر برده است. درست است که بنیان صلاحیت این مراجع رسیدگی به اختلافات بین‌المللی هنوز بر رضایت دولت‌ها استوار است، اما امروزه این مراجع به بازیگران فعال بین‌المللی بدل شده‌اند که فعالیت خود را در قالبی چندکارکردی، از ایفای نقش‌های رسمی خود (دادخواهی و حل اختلاف، کارکردهای اجرایی و اداری و گاه کنترل تبعیت حقوق داخلی از حقوق بین‌الملل)، به کارکردهای ماهوی (تولید دانش حقوقی، خلق قواعد حقوقی، شکل‌دهی و تثبیت انتظارات هنجاری بازیگران بین‌المللی و البته پیشبرد حاکمیت قانون و عدالت بین‌المللی) نیز توسعه بخشیده‌اند.

international adjudication in the contemporary international legal order

today, legislative, executive, and judicial functions have apparently proved to embodied in international legal system, and among these essential tripartite functions, the judicial system has been greatly developed in particular in recent decades. despite the fact that the increasing number of adjudicative tribunals have led to the fragmentation of international law, it demonstrates judicialization in the broader context of legalism in the aftermath of the world wars. moreover, functional transition has been firmly attached to the plurality of tribunals and courts beyond their formal jurisdiction. notwithstanding, as the international adjudication is based on the consent of states, nowadays, adjudicative forums have actively proved to be international multifunctional actors, contributing to international law, whether in their formal role (i.e., enforcement, administrative, constitutional review, and dispute settlement) or in the material role (i.e., the production of legal knowledge, creation of legal rules, formation and establishment of norm expectations, and strengthening the international rule of law and justice).constitutional review, and dispute settlement) and the material role (the production of legal knowledge, creation of legal rules, formation and establishment of norm expectations, and strengthening the international rule of law and justice).