واکاوی مفهوم عدالت بین نسلی در حقوق بین‌الملل محیط زیست

در طول تاریخ، «عدالت» را غایت دانش حقوق دانسته‌اند و از لحاظ ارزش‌شناسی، آن را جامع ارزش‌ها معرفی کرده‌اند. با این همه، حیطه و موضوع عدالت، کمتر به بحث گذاشته شده است. به تعبیر دیگر، عموماً عدالت را حاکم بر موضوعات و اشخاصی قرار می‌دهند که در اکنونِ جهان حضور دارند، اما آیا آیندگان از عدالت بهره‌ای ندارند؟ این سوالی است که «عدالت بین‌نسلی» از آن پرده برمی‌دارد. پرسش از این نوع عدالت در سالیان اخیر ‌در پرتو پیشرفت فناوری و گسترده‌ترشدن دست بشر در طبیعت و به تَبَع، خطر نابودی زیست‌بوم طبیعی و انسانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار شده است. عدالت بین‌نسلی در تلاش است نسل کنونی را مکلف بدارد تا حق نسل‌های آینده را در منابع طبیعی و محیط‌زیست به رسمیت بشناسد و برای جهانِ در حالِ نابودیِ فعلی، راه چاره‌ای بیابد. البته این تلاش تا حدودی ماجور بوده و توانسته باب ادبیات ویژه‌ای را در حقوق بین‌الملل محیط‌زیست در نهادهای سیاسی و قضایی بین‌المللی بگشاید. با این حال، هنوز نمی‌توان چنین عدالتی را جزو قواعد لازم‌الاجرای حقوق بین‌الملل موجود (معاهداتی یا عرفی) قلمداد کرد. عدالت بین‌نسلی در بهترین حالت، آموزه‌ای است برای سوق‌دادن «حقوق موجود» به سمت «حقوق مطلوب» و تفسیر قواعد حقوق بین‌الملل به روش‌های منصفانه و مبتنی بر «نیازهای جامعه بین‌المللی در کل» که باید در راستای حفظ «میراث مشترک بشریت» حرکت نماید.

Intergenerational Justice in International Environmental Law

Throughout history, justice has been regarded as the object of legal knowledge, and in terms of value, it has been defined as comprehensive of values. However, the scope and subject matter of justice are less deliberated. The question of this kind of justice in recent years in the light of technological advances and the expansion of human hands in nature and, consequently, the danger of destroying the natural and human environment has become particularly important. Intergenerational justice is trying to make the current generation recognize the right of future generations in natural resources and the environment and to find a way out of the current world of destruction. This effort, of course, has been somewhat effective and has been able to open the door to special literature on international environmental law in international political and judicial institutions. However, such justice cannot yet be considered one of the binding rules for the implementation of existing international law. Intergenerational justice is, at best, a doctrine to move existing rights toward desirable rights and to interpret the rules of international law in a fair and just manner based on the needs of the international community as a whole, which must move towards preserving the common heritage of mankind.