تحلیل کنوانسیون وضعیت حقوقی دریای خزر:صلاحیت دولت‌های ساحلی در آب‌های سرزمینی

تلاش های دیپلماتیک پنج جانبه‌ دولت های ساحلی دریای خزر به منظور تعیین رژیم حقوقی این دریا پس از 27 سال در 12 اوت 2018 (برابر با 21 مرداد 1397) با انعقاد «کنوانسیون وضعیت حقوقی دریای خزر» در شهر آکتائو قزاقستان به ثمر نشست. هرچند این کنوانسیون با تقسیم دریای خزر به مناطق دریایی مختلف ازجمله منطقه‌ آب های سرزمینی در راستای تعیین صلاحیت دولت های ساحلی گام برداشته، تامل در مفاد این کنوانسیون، شاهدی بر این مدعاست که در خصوص بسیاری از موضوع های صلاحیتی در منطقه‌ آب های سرزمینی این دریا مقرره‌ای وجود ندارد. بدون تردید، وجود چنین خلاهای معاهداتی می تواند دولت های ساحلی خزر به‌ویژه دولت ایران را در مرحله‌ اجرا با مشکلات جدی مواجه کند. نتایج این نوشتار نشان می دهد که مطابق حقوق بین الملل، دولت‌های ساحلی در رابطه با طیف گسترد‌ه‌ای از موضوع ها از صلاحیت های تقنینی، قضایی و اجرایی در منطقه‌ آب های سرزمینی برخوردارند و تسرّی مقررات مزبور توسط پنج دولت ساحلی به دریای خزر، بهترین راهکار جهت حل‌و‌فصل چالش‌های صلاحیتی آتی است.

Convention on the Legal Status of the Caspian Sea: Jurisdiction of Coastal States in the Territorial Waters

After 27 years of diplomatic efforts by the five Caspian coastal States to determine the legal regime of this Sea, it resulted in the signing of the &Convention on the Legal Status of the Caspian Sea& in Aktau, Kazakhstan on August 12, 2018. Although this Convention has taken steps to determine the jurisdiction of coastal States by dividing the Caspian Sea into different maritime zones, including territorial waters, contemplation on the provisions of this Convention shows that there are no rules in many jurisdictional matters in the territorial waters of this Sea. Furthermore, the absence of such a treaty can cause serious problems for the Caspian coastal States, especially the Islamic Republic of Iran. Under international law of the sea, coastal States have legislative, judicial and enforcement jurisdictions on a wide range of issues in the territorial waters area. It is concluded in this study that extending these regulations by the five coastal States to the Caspian Sea is the best way to resolve future jurisdictional challenges.