پتروژنز توده های آذرین همراه با دیا پیرهای نمکی جنوب البرز مرکزی

در حاشیه جنوبی البرز مرکزی حوالی شهرستان گرمسار رخنمونهای نسبتا وسیعی از دیاپیرهای نمکی ترشیری وجود دارد. تنها در دیاپیرهای غرب این شهرستان تعداد قابل توجهی توده های آذرین نیز به همراه سنگ پوشش گچی دیده می شود . با توجه به شواهد موجود احتمالا این توده ها همزمان با ته نشست توده های تبخیری طی ائوسن پایانی - الیگوسن آغازین فوران نموده اند.پتروگرافی این توده ها نشان می دهد که اغلب در محدوده بازالت تولئی ایتی، اولیوین بازالت، آندزیت بازالتی، دیاباز و بازالت آلکالن قرار گرفته اند.بر مبنای ترکیب شیمیایی ، ماگمای سازنده این سنگها اغلب درمحدوده آلکالن از نوع پتاسیک و برخی از نمونه ها از نوع ساب آلکالن می باشند. همچنین این سنگها غالبا در محدوده بازالت، آندزیت بازالتی ، تراکی بازالت و بازالنیت قرار گرفته اند. تغییرات میزان فراوانی عناصر اصلی سنگهای اذرین منطقه در مقابل سیلیس نشان می دهد که در ضمن تفریق ماگما یک ماگمای جدید با ترکیب مافیکی تر با ماگمای در حال تفریق اختلاط حاصل نموده است .آندزیت میزان فراوانی عناصر کمیاب و نادر در این بازالتها با بازالتهای آلکالن درون صفحات ( بازالتهای قاره ای و بازالتهای جزایر اقیانوسی) بهترین انطباق را دارند. بر اساس نمودارهای مثلثی مربوط به محیطهای تکتونیکی متفاوت، نیز این بازالتها با آتشفشان درون صفحات (wpb)بیشترین انطباق و همزادی را دارند.مقایسه نمودارهای عنکبوتی بازالتهای درون قاره ای و بازالتهای میان اقیانوسی با بازالتهای منطقه بیانگر این مطلب است که این بازالتها همانند بازالتهای درون قاره ای غنی شده اند. ژئوشیمی سنگهای آنالیز شده و بررسی موقعیت ترکیبی آنها نیز حکایت از وجود آلایش پوسته ای داشته و نشان می دهد بازالتهای درون صفحه ای در منطقه مورد مطالعه از نوع بازالتهای درون قاره ای بوده که در اثر کافتی شدن ایجاد شده اند.