حمایت بدون تشریفات از حقوق ادبی و هنری؛ مطالعه تطبیقی در حقوق فرانسه، ایران و فقه امامیه

مالکیت ادبی و هنری حقی است که آفریننده اثر بر تراوشات ذهنی و فکری خویش دارد. در نظام حقوقی فرانسه از آثار اصیل ادبی و هنری به صِرف خلق اثر و تجلی خارجی آن، حمایت می‌گردد و نه تنها شکل تبلور اثر بی‌اهمیت است، بلکه هیچ‌گونه تشریفاتی نیز برای حمایت از اثر لازم نیست. در مواردی نیز که از ثبت و تودیع نسخه یا نسخی از اثر سخن به میان آمده، برای آن نقش اثباتی در نظر گرفته شده است. این در حالی است که در نظام حقوقی ایران علاوه بر خلق و تجلی خارجی اثر ادبی و هنری، حمایت از اثر بسته به مورد، منوط به تشریفاتی هم‌چون انتشار برای نخستین‌بار در ایران و درج علایم مخصوص می‌باشد. درخصوص نرم‌افزارهای رایانه‌ای نیز حمایت قضایی از اثر منوط به اخذ تاییدیه فنی گردیده است. توجه به مبانی فقهی مسیله به‌ویژه بنای عقلا و عموم ادله‌ای که دلالت بر لزوم احترام و حمایت از اموال و مالکیت‌ها می‌نماید و نیز توجه به برخی آثار نامطلوب وابسته نمودن حمایت از آثار ادبی و هنری به رعایت تشریفات، حمایت بدون تشریفات از آثار مزبور را ایجاب می‌نماید. البته شناسایی نقش اثباتی برای تشریفات مزبور می‌تواند مفید باشد.