تاملی فقهی ـ حقوقی، در وضعیت ید امین پس از عدول از تقصیر

با ارتکاب تعدی یا تفریط از سوی امین، ید امانی وی به ید ضمانی تبدیل می‌گردد. بدیهی است در چنین وضعی او نسبت به هر گونه تلف یا نقصانی هر چند مستند به فعل او نباشد مسیول خواهد بود. اما آنچه که قابل تامّل است این است که اگر امین از کرده خود پشیمان گشته، تصمیم به حفظ و نگهداری مال امانی مطابق با اذن یا متعارف نماید ید او از حالت ضمانی به امانی بر می گردد یا خیر؟ قانون مدنی در این‌باره ساکت است. به لحاظ فقهی نیز فقها نقطه‌نظر واحدی ندارند؛ بعضی بازگشت ید به امانی بودن و بعضی دیگر عدم بازگشت را ترجیح داده‌اند. گروهی نیز، قایل به تفصیل شده‌اند. در برخی موارد به بازگشت ید به امانی بودن و در موارد دیگر به عدم بازگشت نظر داده‌اند. در این مقاله کوشیده شده است، از سویی با التفات به جامع نظرات فقها در این حوزه، تقسیم‌بندی بدیعی ارایه شود؛ از دیگر سو، رهیافتی مناسب، به خصوص در باب بازگشت قهری ید امانی، به امین تارک از تقصیر ارایه شود.