تحلیل اقتصادی تعامل مسوولیت مدنی مداخله‌گر ثالث در نقض قرارداد و انجام عین تعهد؛ مطالعه تطبیقی در حقوق آمریکا و ایران

از نظر تحلیل اقتصادی حقوق، هر یک از نهادهای مسوولیت مدنی مداخله‌گر ثالث در نقض قرارداد و انجام عین تعهد وسیله‌ای برای تخصیص کارای منابع و افزایش رفاه اجتماعی می‌باشند. چنان‌چه قاعده کلی، بر تقدم الزام به انجام عین تعهد بر فسخ قرارداد و پرداخت خسارات باشد، زمینه بروز مسوولیت مدنی مداخله‌گر ثالث در نقض قرارداد از بین می‌رود؛ درحالی‌که، با تقدم مسوولیت مدنی مداخله‌گر ثالث در نقض قرارداد، امکان الزام به انجام عین تعهد وجود نخواهد داشت. بنابراین، بین نهادهای حقوقی مذکور در نیل به عدالت و کارآیی اقتصادی، تعارض به‌وجود می‌آید که رفع این تعارض نیازمند تحلیل اقتصادی خواهد بود. مطابق یافته‌های مطالعات اقتصادی حقوق در آمریکا، مسوولیت مدنی مداخله‌گر ثالث در نقض قرارداد، خلاهای نظام ضمانت‌اجراهای نقض تعهدات قراردادی را جبران می‌کند و چنان‌چه کارآیی پارتویی (pareto efficiency) وجود داشته باشد، می‌بایست تقدم با مسوولیت مدنی مداخله‌گر ثالث در نقض قرارداد باشد. با این همه، ساختار نظام ضمانت‌اجراهای قراردادی در حقوق ایران به‌گونه‌ای است که استقلال مسوولیت مدنی مداخله‌گر ثالث در نقض قرارداد و انجام عین تعهد از یکدیگر قابل برداشت است. از جمله یافته‌های این مقاله که از رهگذر آراء اندیشمندان حقوق اقتصادی حاصل آمده، ارائه پیشنهاداتی برای اصلاح و تعدیل مواد قانون مدنی در زمینه تقدم الزام به انجام عین تعهد بر فسخ قرارداد، با توجه به مسوولیت مدنی مداخله‌گر ثالث در نقض قرارداد است.

an economic analysis of the interaction between third-party liability for breach of contract and specific performance: a comparative study of united states and iranian law

‌ ‌the interaction between third-party liability in breach of contract and the enforcement of specific performance represents a significant area of inquiry in the economic analysis of law. the core concern in contractual remedies, from an economic perspective, is to protect the interests of the contracting parties in a way that minimizes costs, thereby promoting efficient resource allocation and enhancing social welfare. specific performance, as a remedy for breach of contract, ensures that the contract is executed as agreed, thereby safeguarding the promisees’ expectations. conversely, third-party liability arises when an external party induces a breach of contract, leading to potential conflicts with the enforcement of specific performance. the legal systems in the united states and iran offer distinct approaches to these issues, making a comparative study both relevant and insightful.