ساز و کار موثر حل و فصل اختلافات بین‌المللی بانک‌های ایرانی با نظر به ظرفیت‌های فقهی

بروز اختلافات در صنعت بانکی بالاخص در سطح بین‌الملل با توجه به نقش گسترده و روزافزون بانکها در روابط اقتصادی داخلی و بین‌المللی امری ناگزیر است. آرای صادره توسط مراجع قضایی در اختلافات بین‌المللی و همچنین وضعیت اجرای آراء، مبین این موضوع است که بانک‌های ایرانی به واسطه پیش‌بینی روش قضایی به عنوان روش حل اختلاف یا به سبب عدم تعیین تکلیف طرق حل اختلاف در قرارداد منعقده با چالش‌های حقوقی بسیاری در وادی عمل مواجه شده‌اند به نحوی که خود نیز بر ضرورت تغییر رویه حاضر اذعان دارند. بر این اساس و به منظور صیانت از امنیت حقوقی بانک‌های ایرانی ما در تحقیق حاضر بدنبال ارایه راهکار این معضل با لحاظ تجربیات سیستم بانکی، بررسی روش‌های مرسوم حل و فصل اختلاف و تطبیق آن با ظرفیت‌های فقهی قابل انطباق با موازین حقوقی میباشیم. نتایج بدست‌آمده بیانگر آن است که از یک‌سو تکیه بر قاعده عمومی حل اختلاف بر پایه مراجعه به مراجع قضایی تنها راه حل ممکن نمی‌باشد و از سوی دیگر هیچ‌یک از روش‌های حل و فصل اختلاف اعم از روش‌های قضایی و غیرقضایی، خالی از عیب نیست و نمیتواند به طور کامل تمام نیازها و خواسته‌های اصحاب دعوا از یک روش حل اختلاف را برآورده سازد. در این میان، ماحصل بررسی به عمل‌آمده آن است که استفاده از شروط حل اختلاف چندمرحله‌ای روش مناسبتری برای حل اختلافات بانکی میباشد چرا که با داشتن آثاری از جمله فیلترینگ، قاطعیت توام با تخصص، تبعات سوء کمتر بر روابط طرفین و حفظ روابط دوستانه، غالب خواسته بانک‌ها را برآورده می‌سازد.

Effective mechanisms for resolving international disputes of Iranian banks with regard to jurisprudential capacities

Disputes in the banking industry, especially at the international level, are inevitable given banks’ vast and growing role in domestic and global economic relations. The rulings issued by domestic and foreign judicial authorities in international disputes and the status of implementing them indicate that Iranian banks have confronted many legal challenges due to envisaging the judicial approach to disputes or failure to specify dispute resolution methods in the contracts. Facing these challenges in practice compelled the banks to seek changes in current procedures.Based on this and to maintain the legal security of Iranian banks, this study reviews conventional dispute resolution methods and adapts religious jurisprudential capacities to international legal standards to propose solutions based on banking system experiences. The results show that relying on referral to judicial authorities as a prevalent method of dispute resolution is not the only possible solution. Furthermore, none of the dispute resolution methods, both judicial and nonjudicial, is flawless, and they cannot fully meet all the expectations and demands of the litigants of a dispute resolution method. Therefore, it is more appropriate to use multistage dispute resolution terms in banking disputes as it can proportionately meet the demands of banks by having the possibility of filtering, retaining assertiveness along with expertise, carrying less adverse effects on the mutual relationship of parties, and therefore, maintaining the friendly relations between them.