بایسته‌های نظارت شرعی فقهای شورای نگهبان در نظام حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران

در نظام حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران اعمال نظارت شرعی به منظور اسلامی بودن قوانین و مقررات برعهده فقهای شورای نگهبان است. یکی از موضوعات مهم در خصوص نحوه اعمال این نظارت بررسی و تقریر اصول، مولفه‌ها و شاخصه‌های لازم جهت اعمال این صلاحیت و ارائه الگوی مطلوب آن است، که در این مقام، به عنوان گام نخست بایسته‌های نظارت شرعی مورد مطالعه قرار می‌گیرد. با تنقیح این بایسته‌ها می‌توان الگوی مطلوب ساختار حقوقی نظارت شرعی را متبلور نمود و در پی آن الزامات اصلاح آن را کشف کرد. بر این اساس پژوهش حاضر به دنبال کشف و احراز بایسته‌های نظارت شرعی فقهای شورای نگهبان انجام گرفته است. هدف اصلی این پژوهش در واقع یافتن و احصاء این الزامات و بایسته‌ها است و پاسخ به این سوال که: «عمده بایسته‌های نظارت شرعی فقهای شورای نگهبان در نظام حقوق اساسی ایران کدامند؟» متناسب با این سوال با تکیه بر روش پژوهشی توصیفی تحلیلی، این نتیجه حاصل گردید که: «مطابق مبانی نظام حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، نظارت شرعی ایدئال نظارتی است که حاکمیت، تفوق و تحقق اصل چهارم قانون اساسی را به نحو احسن تضمین کند. نظارتی که التزام به حاکمیت قانون در پرتو حکومت شرع در آن متبلور بوده و اثر ابطالی یا تعلیقی در خصوص تمامی قوانین و مقررات مغایر شرع، قابلیت تسری داشته و اثر مقتضی آن نیز تضمین شده باشد».

Religious supervision requirements of the Guardian Council jurists In Islamic Republic of Iran Legal System

One of the most crucial issues regarding how to exercise the jurisdiction of the Guardian Council jurists is the necessary clarification of the jurisdiction that is exercised solely through the Grand Jurors. Accordingly, research has been carried out on this subject, entitled &The Sharia Laws of the Guardian Council Jurists in the Constitutional System of the Islamic Republic of Iran.& The main question of this research is to find and summarize these requirements and requirements, or in other words to answer the question, &What are the legal requirements of the Guardian Council jurists in the Iranian constitutional system?&Accordingly, the main hypothesis of this research, which answers the above question, would be: &The most central issues that the constitutional legislator considers necessary for the exercise of religious supervision exercised by the jurists of the Guardian Council are: the sovereignty and fulfillment of Article 4 of the Constitution, balance. Shari’a rule and the rule of law, the null and void effect of antiSharia laws, standard fatwas, and the temporal and subjective scope of Shari’a supervision.&This research is based on the principles underlying the constitution and the author has accepted the order in the constitutional system of the Islamic Republic of Iran and has attempted to analyze and present the material. In other words, the main question of this research should be considered in the constitutional paradigm in which the Shari’a is regarded as the supreme norm. This is the researcher’s strategic rule from the beginning to the end of this research.