نقش دادرسی اساسی در حفظ و صیانت از انتخاب (رای) مردم در فرانسه و ایران

وجود نهاد ناظر با سازوکار بی‌طرفانه در انتخابات نقش تعیین‌کننده ای در تحقق بخشیدن به حکمرانی مطلوب دارد. امروزه پیچیدگی انتخابات «نظارت» را امری سخت و مسئولیت «دادرسی اساسی» را سنگین کرده است. نظارت بر‌ انتخابات‌ تیغ دو لبه‌ای است که از یکسو‌ می‌تواند تضمین‌کننده و پاسدارحقوق باشد و از سوی دیگر، تهدید و تحدید‌کننده آن، لذا این مقاله، با روش توصیفی تحلیلی، مبانی و مصادیق این نوع نظارت را در ایران و فرانسه مورد بررسی قرار داده و به دنبال ارائه پاسخ به این پرسش است که «دادرسی اساسی جهت صیانت از انتخاب مردم در فرانسه و ایران از چه سازوکاری بهره می گیرد تا از حقوق مردم به بهترین نحو صیانت کند؟» در پاسخ مشخص شد که با وجود انتصابی بودن اعضای این شورای نگهیان و شورای قانون اساسی فرانسه (فرانسه 9 نفر با نسبت مساوی توسط سه قوه، ایران 12 نفر با نسبت مساوی توسط رهبری و مجلس البته از میان منتخبان رئیس قوه قضائیه) شورای نگهبان ایران در برخی از اختیارات، دارای نقش گسترده تری نسبت به شورای قانون اساسی فرانسه است. هر چند هر دوی آن‌ها، به دلیل پراکندگی، ابهام، تناقض رفتار و عدم شفافیتی که در اکثر جنبه های صلاحیت و رفتار کارگزارانشان وجود دارد، اما از اثربخشی، کارآمدی و انسجام لازم برخوردار می‌باشد. همین موضوع باعث شده تا امروزه، با وجود فاصله بین آرمان‌های صیانتی، مبانی نظری، اندیشه های اصلی تاسیس و عملکرد موجود، باز هم از مشروعیت بالایی در حقوق تطبیقی برخوردار باشند.

The role of fundamental proceeding in protecting and safeguarding the people's choice in France and Iran

The existence of a supervisory entity with an impartial mechanism in the election plays a decisive role in realization of a desirable governance. Today, the complexity of the election makes the supervision hard and responsibility of fundamental proceeding heavier. Supervision over election is a twobladed sword, which can guarantee and protect the rights on one hand, and threatens and restricts it on the other hand. Therefore, this research studies the foundation and examples of this kind of supervision in Iran and France using descriptiveanalytical method, and seeks to answer the question of what mechanism the fundamental proceeding benefits from to safeguard the people's choice in France and Iran in order to protect the people’s rights in the best way? In response, it became clear that the Guardian Council has a broader role than the French Constitutional Council in some powers. However, both of them have the effectiveness, efficiency, and coherence due to the dispersion, ambiguity, and inconsistency of behaviour and lack of transparency exists in most of jurisdiction and conduct of their agents. In addition, this has led to a high legitimacy today, despite the fact that the activities of these entities are somewhat distant from theoretical foundations and main protection thoughts.